6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları 3. Çocuk Dünyası Sayfa 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90

 

Oyun Metni Cevapları

 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 83 Cevabı

HAZIRLIK

1. “Oyun” kavramı size neler çağrıştırıyor? Söyleyiniz.

• Cevap: Eğlence, hayal dünyası, oyuncak, kural, bilgisayar…

2. Oyun oynarken kendinizi nasıl hissediyorsunuz?

• Cevap: Kendimi özgür ve mutlu hissediyorum.

3. Oyun oynanmayan bir dünya nasıl olurdu?

• Cevap: Oyun oynanmayan bir dünya gelişemezdi. Çünkü çocuklar oyun oynayarak kendilerini geliştirirler. Çocuklar gelişemezse dünya da gelişemezdi. Ayrıca dünya çok sıkıcı bir yer olurdu.

Metni soru sorarak okuma yöntemine göre okuyunuz. Bunun için metni okumadan önce ve okuma sırasında, metnin başlığı ve görselleriyle ilgili zihninizde oluşan soruları tahtaya yazınız. Cevaplandırılan soruların üstünü çiziniz.

1. ETKİNLİK

 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 85 Cevabı

a. Okuduğunuz metinde anlamını bilmediğiniz kelime ve kelime gruplarını, bunların anlamlarıyla ilgili tahminlerinizi aşağıya yazınız.

• Cevap:

yıkıntı: Yıkılan bir şeyin parçaları, kalıntıları, enkaz

yumak: Yuvarlak biçimde sarılmış olan

böbürlenmek: Övünerek kabarmak, üstünlük taslamak, kurulmak

Anlamlarını tahmin ettiğiniz kelime ve kelime gruplarının anlamlarını sözlükten, atasözleri ve deyimler sözlüğünden yararlanarak öğreniniz. Bu kelime ve kelime gruplarını kendi sözlüğünüze yazınız.

• Cevap: Bu kelime ve kelime gruplarını kendi sözlüğünüze yazmalısınız.

2. ETKİNLİK 

a. Okuduğunuz metinden alınmış cümlelerdeki deyimlerin anlamlarını V“ işareti koyarak belirleyiniz.

• Cevap:

Allah’ın günü ev, okul, okul, ev.

Allah’ın günü : ( ) Allah’a ait olan özel gün.
(✔) Hemen hemen her gün.

Bakardım “birdirbir” deyip, koşa koşa gelerek orta yerde iki büklüm duran bir çocuğun sırtına…

iki büklüm durmak : ( ) İki sayısının şeklini almak.

(✔) Öne doğru eğilerek durmak.

Ayy, ev başımıza yıkılacak!

başına yıkmak : (✔) Harap etmek.
( ) Zor durumda bırakmak.

 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 86 Cevabı

… böbürlene böbürlene bulutlara karışan dört köşeli, beşli, altılı uçurtmalara ne diyeceksiniz Bunlar hem göz hem akıl alır. Akıl koymaya başta.

gözünü almak : (✔) Şiddetli ışık sebebiyle gözü iyi göremez duruma getirmek.
( ) Aşırı biçimde etkilenmek.

aklını başından almak : (✔) Düşünemeyecek duruma getirmek, çok şaşırtmak.
( ) Başkalarının dediklerine göre davranmak.

başta akıl koymamak : ( ) Doğru yoldan ayrılmak.
(✔) Düşünceleri karmakarışık yapmak, kararsızlığa yol açmak.

… bahçede bir koşup zıpladım mı annem hemen pencereyi vurur, çığlığı basar:
“Bırak elinden onu! Terleyip hasta olacaksın. Sofulardaki evde yaptıklarını biliyorsun ya!”

çığlığı basmak : (✔) Çok kuvvetli şekilde bağırmak.
( ) Mümkün olduğunca sesinin az çıkmasını sağlamak.

Eski kadınlar çocukları zorla baş kaldırmaya zorladı.

baş kaldırmak : (✔) Uysal olmaya zorlamak.
( ) Buyruğa, haksızlığa karşı gelmek.

“Canım sıkılıyor.” dedin mi ilk söz: “Gel yanıma otur.”

canı sıkılmak : (✔) Yapacak bir işi olmamaktan tedirginlik duymak.
( ) Başkasına sinirlenmek.

Bir gün o dışarıdaki eğlencelerin yasaklanması, insanı kahkahalarla eğlendiren o oyunların özlemiyle kendimden geçerek:
“Öf, patlayacağım!” diye bağırmıştım.

kendinden geçmek : (✔) Bilinci işlemez olmak, kendini kaybetmek.
( ) Uykuya dalmak, uyuyakalmak.

b. Anlamlarını belirlediğiniz deyimlerin metne nasıl bir katkısı olmuştur? Yazar bu deyimleri kullanmasaydı metnin anlatımı nasıl etkilenirdi? Açıklayınız.

• Cevap: İfadelerin daha anlaşılır olmasını, anlatımın zenginleşmesini sağlamışlardır. Yazar bu deyimleri kullanmasaydı anlatım sade ve sıradan olur, etkileyiciliğini kaybederdi.

3. ETKİNLİK 

 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 87 Cevabı

Okuduğunuz metnin konusunu ve ana fikrini yazınız.

• Cevap:

Konu: Çocukların oyun oynama özgürlüklerini ellerinden almak, onların gelişimlerini olumsuz etkiler.

Ana Fikir: Oyun oynayamamak

4. ETKİNLİK 

Okuduğunuz metinle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Metindeki kahramanın çocukluğu nasıl geçmiştir?

• Cevap: Her gün okula gidip gelerek, oyun oynayamayarak geçmiştir.

2. Metindeki kahramanın özellikleri nelerdir? Metnin kahramanına benzeyen özellikleriniz var mıdır?

• Cevap: Metindeki kahraman oyun oynayamadığı için üzgün ve annesine oyun oynatmadığı için tepkilidir. (örnek) Az da olsa benzerliğimiz var. Benim annem de araba çarpar, düşüp bir yerimi kırarım diye bisiklete binmeme izin vermiyor.

3. Metinde hangi geleneksel çocuk oyunlarından söz edilmiştir? Günümüzde bu oyunlardan hangileri oynanmaktadır?

• Cevap: “Birdirbir”, “pişti”, “uzun eşek”, “tek mi çift mi”, “iplikten su yolu almaca”, “ten ten” , “el el üstünde kimin eli var”, “vay benim köse sakalım”, “eveleme develeme”, “deve kuşu kovalamaca”, “parmak ayırmaca”, “yokuş aşağı”, “seke seke ben geldim”, “çıngırağım hoş geldin”, “fış fış kayıkcı”, “duvarda top”, “cevizle vurup almaca”, “beştaş”. Günümüzde bu oyunlardan “birdirbir”, “uzun eşek”, “fış fış kayıkcı” ve “beştaş” oyunları oynanmaktadır.

4. Metindeki kahramanın ve büyüklerin “oyun” kavramına bakış açıları nasıldır? Karşılaştırınız.

• Cevap: Metindeki kahraman oyunsuz çocuk olmayacağını düşünüyor. Büyükler ise oyuna kendilerini rahatsız eden ya da çocuklarını hasta eden bir kavram olarak bakıyorlar.

5. Sizce “oyun” yazar için ne ifade etmektedir?

• Cevap: Oyun, çocukluğun en büyük eğitim ve eğlence kaynağıdır.

6. Metinde anlatılan yıllardaki çocuk oyunlarıyla bugünkü çocuk oyunları arasında ne gibi farklılıklar vardır? Bu farklılığın sebepleri nelerdir?

• Cevap: O yıllarda çocuklar oyunlarını diledikleri yerlerde, herhangi bir alete veya oyuncağa ihtiyaç duymadan oynayabiliyorlardı. Bugünkü çocuklar ise oyun oynamak için daha çok telefon veya bilgisayar kullanıyorlar. Oyunlarını özel oyuncaklarla oynuyorlar. Bu farklılığın sebebi ise gelişen teknolojidir.

5. ETKİNLİK 

Okuduğunuz metinle ilgili üç soru hazırlayınız. Bunları arkadaşlarınıza sorunuz.

• Cevap:
  

  6. ETKİNLİK 

   6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 88 Cevabı

  a. Okuduğunuz metinde yazar, yıllar önce başından geçen, onun düşünce dünyasında iz bırakan, tanık olduğu, unutamadığı olay ve kişileri metin aracılığıyla bizimle paylaşmıştır. Kişisel hayatı konu alan, kişinin yaşamından izler taşıyan bu tür metinlere anı denir. Anılar, samimi bir anlatımla ve öznel bakış açısıyla kaleme alınmış metinlerdir.

  
  Şimdi aşağıdaki metinlerden hangisinin bir anıdan alındığını işaretleyerek gösteriniz.

  • Cevap:
    

    6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 89 Cevabı

    b. İşaretlediğiniz metnin bir anıdan alındığını nasıl anladınız? Yazınız.

    • Cevap: Yazar birebir tanık olduğu bir olay ve kişiyi bizimle paylaşmıştır.

    7. ETKİNLİK 

    Aşağıdaki cümlelerde çoğul ekinin, eklendiği kelimelere temel anlamının(çokluk) dışında hangi anlamları kattığını eşleştirme yaparak gösteriniz.

    • Cevap:
      

      8. ETKİNLİK 

      Videolarını izlediğiniz oyunlardan en çok ilginizi çekeni anlatınız. Oyunu anlatırken oyunla ilgili kavramları ve yeni öğrendiğiniz kelimeleri anlamına uygun kullanmaya özen gösteriniz.

      • Cevap: Uçak oyunu bir ebeleme oyunudur, 7 kişi ile oynanır. Ebe diğer çocukları yakalamaya çalışır. Yakalanan çocuklar uçak gibi kollarını açarak dururlar. Duran oyuncu ebe tarafından yakalanmamış bir oyuncunun bacaklarının altından geçmesi ile çözülebilir. Oyun ebenin herkesi yakalaması ile biter.

      9. ETKİNLİK 

      Hakkında bilgi topladığınız geleneksel çocuk oyununu aşağıdaki başlıklara göre kendi cümlelerinizle tanıtınız. Oyununuzu tanıtırken yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanınız.

      • Cevap:
        

        6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 90 Cevabı

        

        GELECEK DERSE HAZIRLIK

        Bilgisayar oyunlarının çocuklar ve gençler üzerindeki etkilerinin neler olduğuyla ilgili gazete ve Genel Ağ haberleri, dergi yazıları bulunuz. Bunun için  ve  Genel Ağ adreslerinden yararlanabilirsiniz.

        • Cevap:
          
          
          

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları 3. Çocuk Dünyası Sayfa 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82 Uçurtma Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları

 

Sayfanın Cevapları:

1. ETKİNLİK

 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 76 Cevabı

Okuduğunuz metinde anlamını bilmediğiniz kelimeler varsa bunların anlamlarını bağlamlarından hareketle tahmin ediniz. Bu kelimelerin anlamlarını öğrenmek için Türkçe sözlükten yararlanınız.

• Cevap:

çıta: Düzgün biçilmiş uzun ve ensiz tahta
salınmak: Yürürken uyumlu hareketlerle hafifçe bir yandan bir yana eğilmek

2. ETKİNLİK 

Okuduğunuz metnin konusunu ve ana duygusunu aşağıya yazınız.

Konu: Uçurtma

Ana duygu: Uçurtma uçurmaktan duyulan mutluluk

3. ETKİNLİK 

Aşağıya okuduğunuz metnin içeriğine uygun iki başlık yazınız.

• Cevap:

1- Tut Beni Arkadaşım
2- Sakın Bırakma İpimi

4. ETKİNLİK 

Okuduğunuz metinle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Metinde “arkadaşım” diye kime seslenilmektedir?

• Cevap: Uçurtmayı uçuran kişiye seslenilmektedir.

2. Metinde “sıkıca tut” ifadesinin tekrar edilmesinin sebebi nedir?

• Cevap: Okuyucuya duyguyu daha iyi yansıtmak için tekrara edilmiştir.

3. “Ben senin ulaşmak istediğin gökyüzüyüm” sözleriyle anlatılmak istenen nedir?

• Cevap: Uçurtmanın, çocukların hayallerini temsil ettiğini anlatmak istemiştir.

4. Metinde hangi nesne, nelere benzetilmiştir?

• Cevap: Uçurtma çıtaya, gülümseyen yüze, gökyüzüne, tohumlara benzetilmiştir.

5. Metnin sizde uyandırdığı duygular nelerdir?

• Cevap: Özgürlük ve mutluluk.

5. ETKİNLİK 

 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 77 Cevabı

Aşağıdaki haber metinlerini okuyup verilen soruları cevaplayınız.

 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 78 Cevabı

• Dünyanın ve ülkemizin birçok yerinde uçurtma festivallerinin düzenlenmesinin nedeni ne olabilir?

• Cevap: Uçurtma uçurmak herkesin sevdiği eğlenceli bir aktivitedir. İnsanların ortak bir noktada buluşup eğlenmeleri amaçlanmaktadır.

• Haber metinlerindeki ifadelerden yola çıkarak uçurtma uçurma ile ilgili neler söylenebilir?

• Cevap: Uçurtma uçurma her insanın keyif aldığı eğlenceli bir aktivitedir.

• Okuduğunuz haber metinlerinde seçilen görsellerle haber metinlerinin içeriği arasında uyum var mıdır?

• Cevap: Vardır.

6. ETKİNLİK 

 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 79 Cevabı

Aşağıdaki cümleleri koyu yazılmış ifadelere dikkat ederek okuyunuz.

Hava hiç de soğuk değildi ama ben zangır zangır titremeye başlamıştım.
Her söylediğin doğru olmalı fakat her doğruyu her yerde söylemek doğru değildir.
Teknoloji hayatımıza sayısız faydalar sağlamıştır. Bununla birlikte, teknoloji kullanımı üzerindeki kontrolümüzü kaybetmememiz gerekmektedir.
Birçok oyunda zaten koşmak, zıplamak gibi hareketler vardır. Bu nedenle çokça oynayan çocuk, çok da sağlıklı olur. Ancak günümüzde çocuklar dışarıda oynamak yerine mavi ışık (tablet, telefon ve bilgisayar ekranı) karşısında donup kalıyorlar.
Çok istedim, çabaladım lâkin aradığımı bulamadım.
Ne kadarda bitkindi buna rağmen bizi uğurlamaya kapıya kadar geldi.

Koyu yazılmış ifadeleri çıkarırsak cümle ya da paragrafların anlamında nasıl bir değişiklik olur? Bu ifadeler cümlelerin ve paragrafın oluşumunda anlama nasıl bir katkı sağlamıştır?

• Cevap: Cümle ya da paragrafların anlamında bir değişiklik olmaz. Bu ifadeler bir düşünceden diğerine geçerken düşüncenin farklılaştığını, değiştiğini bildiren ifadelerdir. Anlamı netleştirirler.

b. Siz de noktalı yerlere, verilen geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanarak cümleler ya da paragraflar yazınız.

• Cevap:

 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 80 Cevabı

c. Okuduğunuz metinde bu geçiş ve bağlantı ifadelerinden hangisi kullanılmıştır?

• Cevap: iyi ama

7. ETKİNLİK 

Kendinizi büyüklerinizin yerine koyarak çocukluğunuzda eğlenmek için neler yaptığınızı, uçurtmayı nasıl uçurduğunuzu, uçurtma savaşı yapıp yapmadığınızı vb. anlatınız. Konuşmanın içeriği için büyüklerinizle yaptığınız görüşmelerde tuttuğunuz notlardan yararlanınız.

Konuşmanızda beden dilinizi etkili kullanmaya, dedeniz ya da nineniz gibi konuşmaya dikkat ediniz. Konuşmanız sırasında “ama, fakat, ancak, lâkin, buna rağmen ve bununla birlikte” gibi geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanmaya özen gösteriniz.

• Cevap: Biz küçükken eğlenmek için nehirde yüzerdik, çamurdan oyuncaklar yapıp oynardık, çelik çomak oynardık. Bahar geldi mi uçurtma da uçururduk. Ancak o zamanlar bugünkü gibi hazır uçurtmalar yoktu. Uçurtma yapmak için düzgün çıtalar da bulamadık. Dut ağacının dallarını kesip bağlardık. Üzerlerine un çuvallarını kesip gererdik. Şeker ambalajlarından uçurtmaya kuyruk yapardık. Naylon ip yoktu o zamanlar. Çuvalları bağladığımız ipleri kullanırdık. Uzun ip bulamazdık. Elimizdeki ipleri uç uca eklerdik. Fakat bu ipler çabuk kopardı. Buna rağmen yine eğlenirdik. İpi kopan uçurtmanın düştüğü yere bakıp arardık. Uçurtma ile en yükseğe çıkmaya çalışırdık. Uçurtma uçurmak en büyük eğlencemizdi.

8. ETKİNLİK 

a. Aşağıda altıgen uçurtmanın yapım aşamalarının görselleri verilmiştir. Bu aşamalar için görsellerin yanına açıklamalar yazınız.

• Cevap:

 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ekoyay Yayınları Sayfa 81 Cevabı

b. Uçurtma nasıl uçurulur? Günlük hayatınızdaki tecrübelerden ve okuduğunuz metindeki bilgilerden yararlanarak maddeler hâlinde yazınız.

• Cevap: Uçurtma uçurmak için iki kişiye ihtiyaç vardır. Biri uçurtmanın ipini tutar. Diğeri biraz mesafe bırakarak uçurtmayı dik bir şekilde kaldırabildiği kadar yukarıda tutar. İpi tutan kişi rüzgara karşı koşar. Uçurtma bu arada havalanır. İpi tutan kişi uçurtma yeterli yüksekliğe ulaşana kadar koşmaya devam eder. Uçurtma koşmadan havada durabileceği zaman ipi tutan kişi durur. İpi salmaya başlar. İpin uzunluğu yetene kadar salınır. Uçurtma uçarken arada ip gerilip bırakılarak uçurtmaya selam verdirilebilir.

9. ETKİNLİK 

Aşağıdaki şiiri okuyunuz. Uçurtmayla ilgili bir şiir de siz yazınız. Şiiriniz için bir resim yapınız. Okuduğunuz şiirde şair, noktalama işaretlerini çok az kullanmıştır. Bu, şairin kendine has söyleyiş özelliğidir. Siz yazdığınız şiirde yazım kurallarına uymaya ve noktalama işaretlerini doğru kullanmaya özen gösteriniz.

• Cevap:

GELECEK DERSE HAZIRLIK

Yağ satarım bal satarım, mendil kapmaca, tombik, kaleli yakan top, istop, birdirbir, ip atlama, çelik çomak, körebe, saklambaç, beştaş vb. geleneksel çocuk oyunları hakkında bilgi edininiz.
Genel Ağ adresinden yararlanarak geleneksel çocuk oyunları videoları izleyiniz.

• Cevap:

Yağ satarım Bal Satarım: En az beş kişi oynanır. Bir de mendile ihtiyaç vardır. Gönüllü varsa ebe olur. Yoksa kurayla ebe belirlenir. Hep beraber el çırparak şarkımızı söylerken, ebe, dairenin etrafında tempoya ayak uydurarak dolaşmaya çalışır. Ve birinin arkasına gizlice mendili bırakıp, başlar kaçmaya!

Mendil Kapmaca: Ortada mendili tutacak biri seçilir. Sonra çocuklar aldım verdim ben seni yendim oyunuyla iki gruba ayrılırlar. Çizgilerden çıkış yapan çocuklar arasında mendili yakalayan yakalayamayanı mendille ebelemeye çalışır.

Kaleli Yakan Top: Oyunumuz için en az 6 kişi olmamız gerekir. Ve tabii bize bir top lazım. İki gönüllü, aralarında sayışır Ve gruplarına alacakları kişileri tek tek seçerler. İki tane karşılıklı upuzun çizgi çekilir.Gruplardan birinin yeri, 2 çizginin ortasındaki boş alan olacak. Diğer grup ikiye bölünüyor. Biri bir çizginin gerisine, öteki de diğer çizginin gerisine yerleşiyor. Çizgiyi geçmek yasak! Oyunda, çizginin gerisinde duranlar, ortadaki grubu vurmaya çalışacak

Hacı Yatmaz: Ortaya bir sopa dikilir, çocuklar çevresinde daire olurlar. Herkes bir numara alır ve sopayı diken bir numara söyler ve numarası söylenen sopayı havada tutmaya çalışır.

Birdirbir: Oyunun başında bir ebe seçilir. Ebe öne eğilerek ellerini dizlerine dayar. Diğerleri bir kaç metre arayla sıra oluştururlar. Oyuncular sırayla koşarak eğilmiş duran ebenin üzerinden ellerini sırtına bastırıp bacaklarını açarak atlarlar. Atlarken de sırayla tekerlemenin dizelerini söylerler.

Çelik Çomak: Yere küçük bir çukur kazılır. Çelik çukurun üzerine konur. (Çelik küçük olan parça) Atış yapacak olan oyuncu çomağı (Uzun sopa) çukura daldırıp çeliğin altından vurarak havaya kaldırır ve havadaki çeliğe çomakla hızla vurup olabildiğince ileri gönderir. Rakip takımın oyuncusu 20 metre kadar ileride vurulan çeliği yakalamaya ya da elindeki çomakla vurmaya çalışır

Körebe: Körebe de bir grup oyunudur. Karma oynanır. Oyuna başlamadan önce tekerleme veya sayı ile “ebe” belirlenir. Ebenin gözü eşarpla bağlanır. Sonradan bir meydanda ebe tarafında serbestçe dolaşır. Ebenin görevi arkadaşlarından birini eliyle yakalayıp ebelikten kurtulmaktır. Oyuncular

 oyun sırasında “körebe sesime gel” diye seslenip elleriyle ebeye dokunarak eğlenirler. Ebe bu seslenmelerden ve oyuncuların kendisine dokunmalarından yararlanarak oyunculardan birini yakalamaya çalışır.