11. metin
MUNZUR DAĞLARI
12. metin
13. metin
4. a Sınıfınızda üç gruba ayrılınız. 11., 12, 13. metinlerin birimlerinin hangi tema etrafında bütünleştiğini gruplarınızla tespit ediniz. Bulunan bu temaların soyut bir kavram veya düşünce olarak eser dışında (müzikte , resim sanatında vb.) da var olup olmadığınıinceleyiniz . Varılan sonuçları grup sözcüsü aracılığıyla sınıfa açıklayınız .
a. Birinci şiirde Munzur dağları , ikinci şiirde aşkı, üçüncü şiirde ise Allah’a yapılan yakarışı dile getiriyor . Bu kavramlar edebiyatın dışındaki diğer sanat dallarında da vardır.
b. ben bir seyyah Arap olsam
Giysem karayı karayı
Yitirdim nazlı yârimi
Bulsam arayı arayı
Yukarıdaki dörtlükte her bir birimin ne anlattığını belirtiniz. Dörtlüğün anlamının hangi dizede tamamlandığını bulunuz. Dörtlükten bu dizeyi çıkardığınızı düşünürseniz dörtlüğün vermekistediği temaya ulaşabilir misiniz? Neden? Bu dörtlükte ahengi sağlayan kelime ve ekler hangileridir? Şiirdeki ilk üç dize son dizeyle anlam yönünden ilişkilendirilmiş midir? Sorulara verdiğiniz cevaplardan yola çıkarak şiirlerde temayı bulurken nelere dikkat edilmesi gerektiğini aşağıdaki şemayı tamamlayarak gösteriniz .
b. Dörtlüğün anlamı son iki dizede dile getirilmiştir . Burayı çıkarırsak anlam kaybolur ve temaya ulaşamayız. İlk üç dize ile son dize anlam bakımından ilişkilidir. Temayı oluşturan unsurlar: başlık, konu, kelimeler, ekler…
14. metin
SOHBET
Sevgili seninle ben pergel gibiyiz:
İki başımız var, bir tek bedenimiz.
Ne kadar dönersem döneyim çevremde :
Er geç baş başa verecek değil miyiz?
Hayyam
c. 12. metin olarak verilen Erzurumlu Emrah’ın şiirinde kaybolan sevgiliyi bulma, onunla beraber dolaşma isteği , aşk konusu olarak şiirde somutlaşmıştır. “Sohbet” adlı metnin konusu da aşktır. Her iki şiirde de aşk teması aynı yönden mi ele alınmış ve işlenmiştir ? Düşüncenizi şiirlerden örneklerle açıklayınız .
c. Her ikisinin teması aşk ama aynı şekilde ele alınmamış. 4. Metinde pergel benzetmesi yapılmış.
ç. “Müsemmen” adlı şiirde şair, dünya nimetlerinden uzak imanlı, sabırlı ve kanaatkâr bir yaşam dilerken neden demokrasi ve başbakanlık değil de saltanat ve halifelik istemediğini söylüyor? Niçin Süleyman ve Asaf olmakistemiyor ? Şiirin yazıldığı dönemin sosyal , siyasi yaşamı temanın oluşmasında ne ölçüde etkili olmuştur?
Ç. Şiirin yazıldığı dönem Osmanlı toplumu ve kanaatkarlık vurgulandıdönemdir . İnsanlara kanaatkar olmak ve bu dünyanın geçici olduğu anlatılmıştır. Bu da içinde yaşanılan sosyal ve siyasi temayı önemli ölçüde belirler.
15. metin
ÖLDÜKTEN SONRA
Diyecekler ki arkamdan
Ben öldükten sonra
O, yalnız şiir yazardı
Ve yağmurlu gecelerde
Elleri cebinde gezerdi
Yazık diyecek
Hatıra defterimi okuyan
Ne talihsiz adammış
İmanı gevremiş parasızlıktan
Muzaffer Tayyip USLU
d. “Öldükten Sonra” şiirinin şairi M.Tayyip Uslu zor bir çocukluk geçirmiş, parasızlık yüzünden öğrenimini tamamlayamamış, otuz dört yaşında veremden ölmüştür. Şairin şiirindeki tema ile yaşamı arasında nasıl bir ilişki kurulabilir? Her şiirin teması şairinden izler taşır mı? Tartışınız. Tartışmanın sonucu oluşan ortak görüşü tahtaya yazınız.
d. Şairin hayatı ile eserinde ele aldığı konu arasında sıkı bir bağlantı vardır. Her şiiri belirgin bir iz taşımasa da yazar ister istemez bunu eserine aktarır.
5. a. Aşağıdaki paragrafı ve şiiri okuyunuz. Bu paragraf ve şiirlerde kullanılan dil, birbirinin aynı mıdır? Karşılaştırınız. Bulduğunuz ortak sonuçları maddeleyerek bir poster oluşturunuz. Bu posteri sınıfınıza asınız.
“Atatürk’ün belli bir sanat anlayışı olduğunu zannetmiyorum. Fakat pek ince ve duygulu bir sanat âşığıydı. Hatta diyebilirim ki bir edebî eseri en iyi, en doğru bir şekilde eleştirmesini bilirdi. Çevresindeki yazarlara ancak bu eleştirmeleri sonunda bir değer verirdi.”
Yavuz Bülent BAKİLER
Sana bağlandı gönüller o gün,
Baş kodu yoluna başı olan.
Sana eklendi sevgiler saygılar,
Yüceydin daha da yüceldin o zaman…
Atatürk bir destan oldu koskoca.
Selahattin BATU
16. metin
MÂNİ
Seherdi seçemedim
Dünyayı geçemedim
Gönül bir top ibrişim
Dolaştı açamadım
Anonim
17. metin
KAR
Kardır yağan üstümüze geceden,
Yağmurlu, karanlık bir düşünceden,
Ormanın uğultusuyla birlikte
Ve dörtnala, dümdüz bir mavilikte
Kar yağıyor üstümüze, inceden.
Sesin nerde kaldı, her günkü sesin,
Unutulmuş güzel şarkılar için
Bu kar gecesinde uzaktan, yoldan,
Rüzgâr gibi ta eski Anadolu’dan
Sesin nerde kaldı? Kar içindesin!
…
Ahmet Muhip DIRANAS
b. Mânide kaç cümle vardır? Bu cümleler kaç dizeye yayılmıştır?
b. 3 tane cümle vardır ve anlatılar 4 dizeye yayılmıştır.
c. “Kar” adlı metnin ilk bendini bir cümle olarak aşağıya yazınız. Yazdığınız bu cümlede şiirin duyarlılığı var mıdır? Niçin?
c. Şiiri düzyazıya çevirirseniz şiirde verilmek duyarlılık gider.
ç. Mâni mi “Kar” şiiri mi doğal dile daha yakındır? Neden? Belirlediğiniz metinde doğal dilin imkânlarından nasıl yararlanılmıştır?
ç. Mani, halk edebiyatıyla ve halk söyleyişine daha yakındır. Doğal dilin olanaklarından faydalanmıştır. Diğer şiirde ise sembolizm ve imge kullanılmıştır.
6. a. “Kar” şiirinde “düşünce ve mavilik” hangi sıfatlarla nitelendirilmiştir? Siz düşünce ve maviliği hangi sıfatla anlatırdınız? Şair niçin sizinle aynı kelimeleri kullanarak şiir yazmamıştır? Her insanın hayali ve düşüncesi neden birbirine benzemez? Açıklayınız.
a. Her insan başka bir alem olduğu için kendi dünyasında farklılıklar gösterir. Bizim anlatmış olduğumuz ifadelere bir başkası aynı şekilde değerlendirmeyebilir.
b. “Kar” şiirinde şairin sesini sorduğu, kimdir ya da nedir? Şair, “Kar” şiirinde hayallerini kelimelerle anlatabilmiş midir? Niçin? İnsanın hayal ve düşüncelerinin kelimelerle anlatılması mümkün müdür? Neden? Şairlerin, sınırlı olan anlatım gücüyle sınırsız olan hayal ve düşünceleri anlatırken neye başvurduğunu “Kar” adlı şiir ve mâniden örneklerle açıklayınız.
b. Şairin sesini sorduğu kişi ya da nesne yoruma açıktır. Anlatabilmiştir. Bazı insanlar bazen hayallerini ve duygularını anlatacak kelimeler bulamayabilirler. Çünkü bu durum kişinin kendisiyle alakalıdır. Ya kelime hazine yetersizdir ya da hayalleri anlatılamayacak ölçüdedir.
18. metin
DAĞLAR
Başım dağ, saçlarım kardır,
Deli rüzgârlarım vardır,
Ovalar bana çok dardır,
Benim meskenim dağlardır.
Şehirler bana bir tuzak;
İnsan sohbetleri yasak;
Uzak olun benden, uzak,
Benim meskenim dağlardır.
…
Yârimi ellere verin;
Sevdamı yellere verin,
Yelleri bana gönderin;
Benim meskenim dağlardır.
…
Sabahattin Âli
7. a. “Dağlar” adlı metnin ilk dörtlüğünde şair, dağların kendisi için önemini anlatırken hangi kelimeleri kullanmıştır? “Dağ” kelimesi şaire niçin “baş, saç, kar, deli rüzgâr” kelimelerini çağrıştırmış olabilir? Düz yazılarda da şiirlerdeki gibi imgeler kullanılabilir mi? “Yâri ellere vermek, yârini eller almak” kelime grubu çok sık kullanılan bir anlatım tarzıdır. Bu tür durumların anlatıldığı kelime ya da kelime gruplarına “imge” denilebilir mi? Düşüncelerinizi nedenleriyle açıklayınız.
a. Denilebilir çünkü imge soyut kavramları somutlaştırmak olarak ifade edebiliriz. Bu kelimelerle şair içinde durumu somut hale getirmiş oluyor.
19. metin
NE FAYDA!
Sen benimsin,
Ciğerparem, sevdiğim
Gülden ağır
Söylemem sana!
Saçlarına
Kızıl güller takayım.
Salın da gel,
Bir bu yana!
…
Enver GÖKÇE
b. “Ne Fayda!” adlı metinde şair sevdiğine nasıl sesleniyor? Ona niçin “gülden ağır söyleyemeyeceğini” belirtiyor? “Gülden ağır söylemek” sözünü hangi anlamda kullanmış olabilir? Şair “ciğerpare” ve “gül” kelimeleriyle hangi soyut durumu somutlaştırmaya çalışmaktadır?
b. Ciğerparem diye sesleniyor. Gülden ağır söylemek deyimi de incitmemek anlamında kullanılmıştır. Ciğerpare ve gül kavramlarıyla da sevgisini somutlaştırmış oluyor.
8. a. “Kar”, “Dağlar” ve “Ne Fayda!” adlı şiirleri yeniden okuyunuz. Bu şiirlerde soyut düşünceyi somutlaştırmak için hangi imgeler kullanılmıştır? Belirleyiniz. Söz sanatlarının imgelerin oluşmasında nasıl bir işlevi olduğunu belirtiniz.
8.a. Bazı imgeler söz sanatlarıyla oluşturulur. Teşbih, mecaz, istiare gibi sanatlarda imge söz konusudur.
20. metin
Gül hasretünle yollara tutsun kulağını
Nergis gibi kıyâmete dek çeksün intizâr
Bakî
b. Yukarıdaki beyitte hangi varlıktan işiten bir insan davranışı bekleniyor? Hangi varlıktan intizar etmesi (devamlı gözlemek) isteniyor? İnsan olmayan varlıkların (bu beyitte olduğu gibi) insana ait özelliklerle (duyan, düşünen, hareket eden vb.) anlatıldığı sanata ne ad verilir?
b. Gülden insan davranışı bekleniyor. Nergis’in de intizar etmesi bekleniyor. Buradaki söz sanatı da kişileştirme (teşhis) dir.
c. Bakî’nin beytinde, hasreti çekildiği söylenen kim olabilir? Hasreti çeken varlığın adı niçin “gül” olarak adlandırılmıştır? Nergis çiçeğinin mitolojik hikâyesi hakkında neler biliyorsunuz? Beyitteki benzetilen, benzeyen, benzetme yönü ve benzetme edatını bularak aşağıya yazınız. Beyitte sözü daha etkili bir duruma getirmek için aralarında türlü yönlerle ilgi bulunan iki şeyden, benzerlik bakımından güçsüz durumda olan varlığın adı nedir? Nitelikçe daha üstün olan varlığın adı nedir? Bu sanata ne ad verilir?
c. Benzetme de zayıf olan “Benzeyen” , güçlü olan “Kendisine Benzetilen”dir. Bu iki unsurun olduğu sanata benzetme (teşbih) adı verilir.
9. a. Sınıfınızda iki gruba ayrılınız. Aşağıda verilen beyitlerle “Dağlar” ve “Ne Fayda” adlı metinleri söz sanatı kullanılması açısından karşılaştırınız. Bu şiirlerin aralarındaki farkı belirleyiniz.
a. Kısa olması rağmen Ne Fayda şiirindeki söz sanatları daha yoğundur. Diğer şiirde de var ama o kadar değil.
Ah eylediğim serv-i hırâmânın içindir
Kan ağladığım gonce-i handanın içindir
Fuzulî
(serv- i hırâmân: servi boy, gonce-i handan: gonca gülüş)
Bakî çemende hayli perîşân imiş varak
Benzer ki bir şikâyeti var rûzgârdan
Bakî
(rûzgâr: 1. zaman, 2. yel; çemen: çimenlik, mec. dünya; varak: yaprak)
b. “Serv-i hırâmân, gonce-i handan” benzetmeleri bir imge midir? İmge ile söz sanatlarının oluşturulma amacı ortak olabilir mi? Açıklayınız.
b. Evet buradakiler imgedir. Ortaktır. Anlatılan soyut ifadeleri daha çarpıcı ve somutlaştırmak için kullanılmıştır.
21. metin
GEÇEN DAKİKALARIM
Kim bilir nerdesiniz,
Geçen dakikalarım
Kim bilir nerdesiniz?
Yıldızların, korkarım,
Düştüğü yerdesiniz,
Geçen dakikalarım.
…
Gün geldi, saat çaldı,
Aranızda verin yer;
Sararmış biri kaldı!..
Necip Fazıl KISAKÜREK
10. a. “Geçen Dakikalarım” adlı metinde “dakika” kelimesi sadece bir zaman birimi anlamı mı taşımaktadır? Bu kelimenin çağrıştırdığı kavramlar nelerdir? Bu kelime, şiirde başka hangi anlamları kazanmaktadır? Şiirdeki söyleyiş özelliği ve “nerdesiniz, yerdesiniz”, “dakikalarım, korkarım”; “çaldı, kaldı” kelimelerindeki ses benzerlikleri, şiirin sezdirmek istediği anlama ne ölçüde yardımcı oluyor?
a. Hayır sadece dakika olarak kullanılmamıştır. Yaptığı çağrışımlar; sararmış yaprak olabilir, yaşlanmış bir kişi olabilir. Ses benzerlikleri de anlama elbette katkısı olacaktır.
b. “Gün geldi, saat çaldı” dizesindeki gün ve saat hangi anlamlarda kullanılmıştır? Şiirde mecaz anlamın, gerçek anlamın önüne çıkmasının nedenini verilen diğer metinlerden örneklerle açıklayınız.
b. Gün geldi, saat çaldı hayatın son bulması anlamında kullanılmış olabilir. Şiirde şairin asıl vurgulamak istediği temel anlam değil mecaz anlamdır. Şiirde önemli olan mecazların yoğunluğudur.
11. “Ne Fayda!” adlı şiiri, Bakî’den alınan beyit ile şiir dilleri açısından karşılaştırarak bulduğunuz benzerlik ve farklılıkları aşağıya yazınız.
| Benzerlikler | Farklılıklar |
| Benzetmeler var. | Ne fayda sade diğeri Arapça ve Farsça kelime var. |
| İmgeler var. | Biri halk söyleyişine diğeri değil. |
Hangi şiirin dili daha sanatlı ve anlam yönünden daha kapalıdır? Neden?
Baki’den alınan şiir daha sanatlı ve anlam yönünden daha kapalıdır. Çünkü bu şiiri anlamak için hem yabancı kelimeleri gerekir hem de Divan şiir geleneğini bilmek gerekir.
9.sınıf türk edebiyatı kitabı cevapları fırat yayıncılık, 9.sınıf türk edebiyatı tüm cevapları, edebiyat öğretmeni, edebiyat öğretmeniyiz, fırat yayıncılık 2012-2013, fırat yayıncılık edebiyat cevapları, şiir inceleme yöntemi,türk edebiyatı kitabı sayfa 51-52-53-54-55-56-57, türk edebiyatı kitabı sayfa 51-52-53-54-55-56-57 cevapları,9.sınıf Türk Edebiyatı Ders kitabı cevapları, Fırat yayıncılık 9.sınıf Türk Edebiyatı Ders kitabı cevapları,9.sınıf Türk Edebiyatı Ders kitabı cevapları,9.sınıf Türk Edebiyatı cevapları,9.sınıf Türk Edebiyatı kitabı soru cevapları,9.sınıf Türk Edebiyatı,9.sınıf Türk Edebiyatı ders kitabı,9.sınıf Türk Edebiyatı sayfa