11. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Kitabı Cevapları Evrensel İletişim Yayınları SAYFA 132

SAYFA 132

1.“Su İçin Birlik” adlı metinden alınan aşağıdaki cümleleri bağlaşıklık ve bağdaşıklık bakı­mından inceleyiniz. Söz konusu cümlelerde bağlaşıklık ve bağdaşıklığın neden sağlanamadığını belirleyiniz. Anlatım bozukluklarını gidererek cümleleri aşağıda verilen alanlara yazınız.

• “İstanbul'un cazibesi var.” dediler ama asıl sebep, artık dünyanın su sorununu cid­diye alması ve acil çözüm aramak gereğini duymasıdır.
• “İstanbul'un cazibesi var.” dediler ama asıl sebep, artık dünyanın su sorununu cid­diye alması ve acil çözüm bulmak gereğini duymasıdır. (“aramak” sözcüğü yerine “bulmak” sözcüğü getirilmeli)

• Bir BM raporuna göre 2025'te 8.5 milyarı bulacak olan dünya nüfusunun üçte ikisi “su stresi” altına girecek.
  • Bir BM raporuna göre 2025'te 8.5 milyarı bulacak olan dünya nüfusunun üçte ikisi “su stresi”yaşayacak.

• Dünyanın hâlen karşılaştığı başka doğal kaynak sıkıntılarına karşılık (petrol gibi) yaratabileceği alternatifler var. (halen sözcüğü yüklemden önce getirilecek. -…halen var.)

2.İki kişilik gruplar oluşturunuz. “Su İçin Birlik” adlı metinden alınan aşağıdaki bölümde kelime grubu, cümle, paragraf içi, paragraflar arası bağlaşıklık ve bağdaşıklığın nasıl sağlandığını inceleyiniz. Yaptığınız çalışmayı sınıfta sununuz.

Paylaşım kriteri

İstanbul'daki Dünya Su Forumu’nun amacı işte bu konuda yeni fikirler, formüller üret­mek. Forum İngilizce olarak “Bridging Divides for Water” sloganını benimsedi. Bu, Türkçeye “Farklılıkların Suda Yaklaşması” şeklinde çevrildi... Cumhurbaşkanının dünkü açılış konuşma­sında belirttiği gibi su insanları ve ülkeleri “ayrıştıran değil, birleştiren” bir iş birliği alanı olmalı... Ama ne yazık ki pratikte durum öyle değil. Su ülkeler, bölgeler, bireyler arasında anlaşmazlık ve kavga konusu. Suyun hangi kriterlere göre paylaşılması gerektiği konusunda bir mutabakat sağ­lanamadıkça da bu sürtüşmeleri önlemek imkânsız.

Hâlen Ortadoğu'dan Latin Amerika'ya, Orta Asya'dan Kara Afrika'ya kadar, dünyanın bir­çok yerinde su, ciddi siyasi uyuşmazlıkların ve bazen çatışmaların esas nedenini oluşturuyor. Bazı analistler, önümüzdeki yıllarda “su savaşları” tehlikesine işaret ediyorlar.

3. İkişer kişilik gruplar oluşturunuz. Grup arkadaşınızla “Su İçin Birlik” adlı metni yazım ve noktalama kuralları bakımından aşağıda verilen plana göre inceleyiniz. Yaptığınız çalışmayı sınıf arkadaşlarınızla paylaşınız.

• Büyük harflerin kullanıldığı yerler
• Ayrı ve bitişik yazılan birleşik kelimeler
  • Nokta, virgül, iki nokta, üç nokta, kesme işareti, tırnak işareti ve düzeltme işaretinin kullanıldığı yerler
  • Sayıların yazılışı

4. “Su İçin Birlik” adlı metni akıcılık bakımından inceleyiniz. Metinde akıcılığı engelleyen unsurlar bulunup bulunmadığını açıklayınız.

1. Üçer kişilik gruplar oluşturunuz. Yazdığınız metinleri grup arkadaşlarınızla birlikte yazım, noktalama, bağlaşıklık, bağdaşıklık ve akıcılık bakımından inceleyiniz. “Su için Birlik” adlı metinle ilgili yaptığınız çalışmaları da dikkate alarak incelediğiniz metinlerde yazım, nok­talama, akıcılık, bağlaşıklık ve bağdaşıklık hataları bulunup bulunmadığını belirleyiniz. Grup arkadaşınızın yaptığı hataları dikkate alarak onların eksik bulduğunuz yönleriyle ilgili bir rapor hazırlayınız. Yazdığınız köşe yazısını ve metninizle ilgili hazırlanan raporu öğretmeninizin değer­lendirmesi amacıyla öğrenci ürün dosyanızda saklayınız.

11. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Kitabı Cevapları Evrensel İletişim Yayınları SAYFA 131

SAYFA 131

1. 1. “Bir İnsan Hakkı Olarak Su” adlı metni ele aldığı konu bakımından “Su İçin Birlik” ad­lı fıkrayla karşılaştırınız. Yazarların bakış açılarının aynı olup olmadığını belirtiniz. Metin ve zihniyet arasında nasıl bir ilişki olduğunu açıklayınız.

Metinlerde farklı bakış açıları vardır. Bu farklılıkların oluşmasında yazarların yetiştiği çevre, kültürel etkenler, farklı zihniyet özellikleri, siyasi anlayışlar etkili olmaktadır.

2.“Bir toplumun ortak ve genel duyguları ve fikirleri vardır. Toplumların değerleri, uy­garlaşma düzeyleri, arzu ve eğilimleri ancak bu genel duygu ve fikirlerin belirme ve görünme derecesiyle anlaşılır. Bir toplumu yönlendiren ve yöneten insanlar için toplumun talihi üzerin­de karar vermek durumunda bulunan dostlar ve düşmanlar için ölçü, bu topluluğun kamu­oyundan anlaşılan yetenek ve değerdir. Bu nedenle milletler, kamuoyunu dünyaya tanıtmak zorunluluğundadır. Bütün dünya kamuoyu hakkında bilgi sahibi olma ise yaşam gereklerinin düzenlenmesi için şüphesiz gereklidir. Bu hususta ise var olan araçların birincisi ve en önemli­si basındır. Basın, milletin genel sesidir. Bir milleti aydınlatma ve uyarmada, bir millete gerek­sindiği fikrî gıdayı vermekte, özet olarak bir milletin mutluluk hedefi olan ortak doğrultuda yürümesini teminde, basın başlı başına bir kuvvet, bir okul, bir rehberdir.” 1922 (Atatürk'ün

S.D.I, s. 224-225).

Mustafa Kemal Atatürk'ün basınla ilgili verdiği yukarıdaki demeçten de hareketle basının toplum hayatı üzerindeki etkilerini açıklayınız.

Basın milletin güçlü bir sesidir, milleti temsil eder. Milletin bilgilenmesini, aydınlanmasını, dünyaya karşı uyanık olmasını sağlar.

1. 3. Mizahi fıkralarla köşe yazılarını karşılaştırınız. Bu tür metinler arasındaki farklılıkla­rı açıklayınız.

Köşe yazılarında güncel olaylarla ilgili yazarın yorum ve değerlendirmeleri yer alır. Mizahi fıkralar, güldürü ve hiciv unsurlarını barındıran kısa hikâyelerdir. Gazete ile doğup gelişen fıkra türü ile mizahi fıkralar tamamen ayrı türlerdir.

1. 4. Güncel konulardan biri hakkında bir köşe yazısı yazınız.

Sadece Türkiye’de değil, dünyanın hiçbir ülkesinde, eğitimde taşları yerli yerine oturtmadan, kalkınmayı ve huzuru yakalamak mümkün değil.
Peki, eğitimde başarı nasıl elde edilir?
Her iki yılda bir bakan değiştirerek, sistemi yap-boz, öğrencileri de kobay haline getirerek mi?
Elbette diğer tüm sorunlar çok önemli ama biri var ki en önemlisi o.
Yani her 10 yılda bir değiştirilen öğretmen yetiştirme sistemi.
Eğer bir ülke ile oynamak istiyorsanız, öğretmen yetiştirme sistemini sürekli değiştirin, yeter derler.
Biz de işte aynen öyle yapıyoruz!..
Geldiğimiz nokta da ortada.
Ve şu günlerde öğretmenlik yine gündemde, bakalım bu kez ne harikalar yaratacağız?..

Abbas Güçlü 16.02.2014 - 02:30

11. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Kitabı Cevapları (sayfa 123-133) Evrensel İletişim Yayınları 2013

11. SINIF DİL VE ANLATIM DERS KİTABI CEVAPLARI (2013 EVRENSEL İLETİŞİM YAYINLARI)

SAYFA 123

ÖN HAZIRLIK

1. Belirlediğiniz herhangi bir gazeteyi bir hafta boyunca düzenli bir şekilde alarak köşe yazılarını okuyunuz. İlginç, önemli bulduğunuz köşe yazılarını keserek sınıfınıza getiriniz.

2. Sınıfınıza günlük gazeteler getiriniz.

3. Eğitimde öğretmenin rolü ve önemi, millî eğitimin esasları, eğitimin önemi, eğitimin yaygınlaştırılması konusunu işleyen fıkralar bularak sınıfa getiriniz.

4.17 Mart 2009 ve 20 Eylül 2009 tarihlerinde Türkiye'deki güncel olayların neler oldu­ğunu araştırınız.

17 Mart 2009 Tarihinde Türkiye’deki Güncel Olaylar

• • Dünya Su Forumu İstanbul’da yapıldı
• • Obama Türkiye’de
• • Türkiye seçime gidiyor
• • Konya’da eğitim uçağı düştü
• • Dünya Su Forumu İstanbul’da yapıldı
• • 100 Bin memur alınacak

20 EYLÜL 2009

• • Ramazan Bayramı'nın birinci günü
• • Beşiktaş Bayan Basketbol takımı Balkan şampiyonu oldu
• • Bayram trafiğinde acı bilanço: 35 ölü
• • Cem Garipoğlu davasında yeni gelişmeler

Yazılarını beğenerek okuduğunuz bir köşe yazarının bir hafta boyunca köşe yazıla­rında hangi konuları ele aldığını tespit ediniz.

11. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Kitabı Cevapları Evrensel İletişim Yayınları 2013 - SAYFA 124

SAYFA 124

HAZIRLANALIM

1. Gazetelerde yayınlanan fıkralara neden köşe yazısı adı verildiğini tartışınız. Ulaştığınız sonucu açıklayınız.

Gazetelerin belli köşelerinde günübirlik yazılan ve güncel olayları işleyen yazılar olduğundan

2. Hazırlık amacıyla okuduğunuz köşe yazılarında hangi konulara değinildiğini, bu konu­ların güncel olup olmadığını belirtiniz.

Fıkralar her konuda yazılabilir. Özellikle herkesi ilgilendiren günlük olaylardan seçilmiş konularda yazılır. Günlük gazetelerdeki köşe yazılarında yurt ve dünyadaki güncel olaylar hakkında görüş belirtilir

3. Medya baskısı ifadesinden neler anladığınızı açıklayınız.

Basının, köşe yazarlarının toplumsal bir sorunun giderilmesi hususunda yazı ve eleştirilerle yetkililere öneri ve uyarılarda bulunması, kamuoyu oluşturması vb.

4. Bildiğiniz bir mizahi fıkrayı sınıfta anlatınız.

11. Sınıf Dil ve Anlatım Ders Kitabı Cevapları Evrensel İletişim Yayınları 2013 - SAYFA 125

SAYFA 125

1. ETKİNLİK

“Su İçin Birlik” adlı metni ve sınıfa getirdiğiniz köşe yazılarından birkaçını okuyunuz. Bu metinlerin yazılış amaçları, dil-anlatım ve şekil özellikleri hakkında tartışarak köşe yazılarının ortak özelliklerini belirleyiniz. Belirlediğiniz özellikleri sınıf tahtasına yazınız.

Gazete ve dergi gibi süreli yayınlarda, bir yazarın periyodik olarak genel bir başlık altında günün sosyal ve siyasî olaylarını kendi bakış açısına, siyasî, ideolojik eğilimine ve düşünce yapısına göre değerlendirdiği kısa yorum yazılarına fıkra denir. Yazarın, gündelik olayları, özel bir görüşle, güzel bir üslupla, kanıtlama gereği duymadan yazdığı kısa, günübirlik yazılardır.

* Gazete yazısıdır.

* Yazar düşüncelerini kanıtlama yoluna gitmez.

* Dil tabiidir. Günlük deyimlere, yer yer nükteli sözlere yer verilir.

* Okuyucuyla sohbet ediyormuş gibi bir hava sezdirilir.

* Türün ünlüleri, Ahmet Rasim, Falih Rıfkı, A. Haşim, H. Cahit Yalçın, Peyami Safa.

Bir yazarın herhangi bir konu veya günlük olaylar hakkındaki görüşlerini, düşüncelerini ayrıntılara inmeden anlattığı gazete ve dergilerde yayımlanan kısa fikir yazılarına Fıkra denir. Bu tür yazıların diğer adı da ‘Köşe Yazısı’dır. Fıkralar, gazete ve dergilerin belli sütun veya köşelerinde yayımlanır.

Yazılı kompozisyon türü olarak fıkra düşünsel ağırlıklı, günlük, kısa yazılardır. Siyasi ve toplumsal olaylar ele alınırken belgelere, kanıtlara, aşırı ayrıntılara yer verilmez. Fıkra yazarı geniş kitlelere seslendiği için dili kolay anlaşılır olmalıdır. Her konuda fıkra yazılabilir.

Fıkranın Özellikleri
1. Günlük olaylar veya düşüncelerle ilgili konular işlenir.
2. Konular tarafsız bir şekilde ele alınmalıdır.
3. Düşünceyi ön plânda olmalıdır.
4. Konular çok değişik açılardan ele almadan, ayrıntılara inmeden işlenir.
5. Yazılanlara okuyucuyu inandırma zorunluluğu yoktur.
6. Yazılanlar okuyucunun ilgisini çekmelidir.
7. Nükteli fıkralardan, kıssalardan, vecize ve atasözlerinden faydalanılmalıdır.
8. Açık, sade ve akıcı bir dil kullanılmalıdır.
Fıkranın Yazılma Amacı
Fıkraların amacı, siyasî, kültürel, ekonomik, toplumsal vb. konuları çok defa eleştirel bir bakış açısıyla anlatarak kamuoyunu yönlendirmektir. Fıkralarda kesin olmaktan ziyade güzel, hoş sonuçlara varmaya; canlı, ilgi çekici olmaya özen gösterilmelidir. Yazar kendi duygu ve düşüncelerini en başarılı şekilde yansıtarak okuyucu ile arasında sıkı bir bağ kurar.
Not: Bu tür fıkraları, kısa hikâye niteliğindeki, nükteli, mizah öğesi taşıyan fıkralarla karıştırmayınız. Bu tür fıkralarda dinleyeni güldürmek, eğlendirmek ön plandadır. Oysa köşe yazılarında okuyucuyu düşündürmek, güncel bir sorunu dile getirmek esastır.