9.Sınıf Fırat Yayıncılık Edebiyat Kitabı 2.Ünite Değerlendirme Soruları(Sayfa 71,72,73,74,75)

DEĞERLENDİRME SORULARI

1. Aşağıdaki cümleleri konudan edindiğiniz bilgilere göre tamamlayınız.

Şiirlerden yazıldığı DÖNEMLE ilgili sosyal hayat hakkında bilgiler edinilebilir.

Şairler yetiştikleri dönemin SOSYAL ve SİYASİ hayatını eserlerine yansıtırlar.

Namık Kemal’in yetiştiği Tanzimat Döneminde toplumda etkili olan hak, adalet, hürriyet gibi kavramlar, şiirlerde döneminin ZİHNİYETİNİ yansıtmak için kullanılmıştır.

Yunus Emre’nin şiirinde 13 ve 14. yüzyılda Anadolu’da yaygınlaşan TASAVVUFUNetkisi vardır.

2. Aşağıdakilerden hangisi bir şiirin yazıldığı dönemde hâkim olan zihniyeti ortaya koymaz?

A. Dönemin siyasi yapısının bilinmesi

B. Dönemin eserlerinin bilinmesi

C. Dönemin sosyal yapısının bilinmesi

D. Döneminin adlî yapısının bilinmesi

E. Dönemin edebî akımlarının bilinmesi

CEVAP: D

3. Her şair, döneminin kültür ve sanat hayatıyla ilgilenmek zorunda mıdır? Niçin?

3. Şair topluma duyarsız kalmaz çünkü yaşadığı toplumdan beslenir ama kesinlikle de ilgilenecek diyemeyiz.

4. Aşağıda verilen bilgilerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına da “Y” yazınız.

( D ) Şairler döneminin kültürel hayatını şiirlerine yansıtırlar.

( D ) Şairler kişisel duygu ve düşüncelerle de şiirler yazarlar.

( D ) Şairler toplumun değerlerine bağlı kalmak zorunda değillerdir.

ÇIKMAZ AYLAR

Bahtım, bahtım

Hele çıkmaz aylar çıksın,

Hele çıkmaz aylar çıksın…

Bahtım, bahtım ne güzelsin,

Hele çıkmaz aylar gelsin,

Hele çıkmaz aylar aylar gelsin…

Bana alaylar getirsin,

Sana saraylar getirsin.

Bahtım, bahtım ne beyazsın,

Güzel ay niye çıkmazsın?..

Ahmet Kutsi TECER

5. Aşağıdaki cümleleri bu konuda öğrendiğiniz bilgilere ve “Çıkmaz Aylar” şiirine göre tamamlayınız.

Şiirin birimi BEND

Şiirde HELE ÇIKMAZ AYLAR ÇIKSIN kelimeleriyle ses kaynaşması oluşturulmuştur.

Şiirde ÖZLEM duygusu hâkimdir.

Şiirin dili SADE

Şiir CUMHURİYET döneminde yazılmış olabilir.

6. Aşağıdakilerden hangisi şiirde yapıyı oluşturan birimlerden değildir?

A. Dize B. Cümle C. Bent D. Beyit E. Kıta

CEVAP: B

7. Şiirin yapısı, şiirin anlamının oluşmasında ne ölçüde etkilidir? Açıklayınız.

7. Şiirde ahenk önemlidir. Ahenk denilen şey de sadece ses ve ritm akışıyla olmaz bunun yanında şiirinde yapısı da önemlidir.

8. Aşağıda verilen bilgilerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.

( D ) Şiirde yapı, anlam ve ses kaynaşmasından oluşan birimlerle sağlanır.

( Y ) Bir dizelik şiire beyit denir.

( Y ) Şiirin yapısı anlamını etkilemez.

( D ) Her edebî dönemin kendine özgü şiir yapısı vardır.

9. Aşağıdakilerden hangisi bir şiirin temasını bulmada etkili değildir?

A. Şiirin yapısının nasıl oluştuğu

B. Şiir birimlerinin taşıdığı anlam

C. Şiirdeki ahenk unsurlarının birim anlamındaki etkisi

D. Şairin şiiri yazdığı dönemin bilinmesi

E. Temanın şiirlerde şairine göre işleniş farklılığı gösterebileceği

CEVAP: D

10. Aşağıdakilerden hangisi temanın özelliklerindendir?

A. Şiirin yazıldığı dönemde belirgin sanat anlayışı olması

B. Şiirde asonans bulunması

C. Temanın eser dışında da var olan soyut bir kavram ya da düşünce olması

D. Temanın şiirde etkili olarak işlenmiş olması

E. Temanın güncel olması

CEVAP: c

11. Şiirin teması, şiirin yazıldığı dönemle ilişkili olmak zorunda mıdır? Niçin?

11. Şiirdeki temalar aynı zamanda dönemin zihniyeti verir; ama sevgi, aşk gibi evrensel temalar da her zaman aynı şey söz konusu değildir.

12. Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.

( D ) Tema şairin hayat görüşüne göre değişebilir.

( D ) Tema metinde somutlaştığında konu adını alır.

( Y ) Tema şiirin bir iki dizesiyle bulunur.

( Y ) Tema olmadan da şiir yazılır.

13. Aşağıdaki cümlelerin tamamlayıcısı olan gerekçeleri noktalı yerlere yazınız.

Şiir dili düz yazı dilinden SANATLI BİR SÖYLEYİŞ olduğu için farklıdır.

İmge sınırlı olan VARLIKLARLA sınırsız olan HAYALLER için doğmuştur.

Söz sanatı ile imge DAHA SINIRLI olduğu için birbirinden farklı anlatım biçimidir.

Şiir dilinde KELİMELER için çağrışımı önemlidir.

İmge soyut OLAN VARLIĞI SOMUTLAŞTIRMAK için oluşmuştur.

Şiir anlam için değil AHENK için yazılır.

14. Şiirde imge nasıl sağlanır?

14. Şiirde imge söz sanatlarıyla , mecazlarla ve somutlaştırma gibi özelliklerle sağlanır.

15. Aşağıdakilerden hangisi şiir dili incelenirken aranılacak özellik değildir?

A. Yan anlam

B. Yapı özelliği

C. Söz sanatları

D. İmge

E. Mecaz anlam

CEVAP:B

16. Aşağıdaki şiirde anlam ve ses kaynaşması nasıl sağlanmıştır?

16. Kelime aralarında s sesinin aşağı yazılması ile  hem ses hem de görüntü sağlanmaya çalışılarak anlam pekiştirilmeye çalışılmıştır.

KIRMIZI TÜYÜN DÜŞÜŞÜ

başka yollarda dolaşırız

kırmızı bir tüy üzülür gökte

                    s

elimizde olmayan şeylerle

kırmızı bir tüy üzülür gökte

                     s

Unutulmuş sorulara yanıtlar ararız

kırmızı bir tüy üzülür gökte

                           s

… Altay ÖKTEM

17. Şiirde ritim hangi unsurlarla sağlanır?

17. Kafiye, redif, ölçü, uyak düzeni, duraklar, vezin, ses akışları, iç kafiye…

18. Bir şiirde ahenk unsurları belirlenirken aşağıdakilerin hangisi aranmaz?

A. Söyleyiş özelliği

B. Ölçü

C. Şiirin yazıldığı sosyal dönem

D. Kafiye

E. Aliterasyon

CEVAP:C

19. Aşağıda adları yazılı olan edebî türlerin hangisinde ritim olur?

A. Masal

B. Deneme

C. Halk şiiri

D. Roman

E. Halk hikâyesi

CEVAP:C

20. Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.

( D ) Şiirdeki ritmi şiir ölçüsü hissettirebilir.

( Y  ) Ölçüsüz şiirlerde ahenk yoktur.

( Y ) Aliterasyon, asonans, iç kafiye, redif, kafiye gibi ses benzerlikleri, şiirin söyleyişindeki duyguyu etkilemez.

( Y ) Aruz ölçüsüyle yazılan şiirlerdeki ahenk anlayışı, hece ölçüsüyle yazılan şiirlerle aynıdır.

21. Aşağıdaki cümleleri, ahenk konusunda öğrendiğiniz bilgilere göre tamamlayınız.

Her edebî ESER  kendine özgü bir SES ve AHENK anlayışı vardır.

Şiirde ÖLÇÜ ve UYAK ahenk unsurudur.

22. Aşağıdaki dörtlükte ahenk hangi ögelerle sağlanmıştır?

Gönül yaylasının yavru maralı

Dağlardan taşlardan sakın ha sakın!

Dumanlı, rüzgârlı, karlı, boralı

Amansız kışlardan sakın ha sakın!

Abdurrahim KARAKOÇ

Dörtlükte ahenk kafiye ve rediflerle, ses ve kelime tekrarlarıyla, aliterasyon ve asonasla ve 11’li hece ölçüsüyle sağlanmıştır.

23. Aşağıdaki cümleleri konudan edindiğiniz bilgilere göre tamamlayınız.

Şiirlerde KELİMELER gerçek anlamlarından farklı anlamlar kazanabilir.

Şiirde gerçeklik TEMA algılayışla sınırlı değildir.

Şiirde gerçeklik verilirken şair tarafından DEĞİŞTİRİLİR ve DÖNÜŞTÜRÜLÜR

Şiir gerçekliğinde anlamlar, düşünce ve izlenim önemlidir.

Şiirdeki gerçeklik şiire ÖNEM KATAR.

24. Şiir gerçekliğini yorumlarken aşağıdakilerden hangisi önemli değildir?

A. Okuyucunun şaire olan sempatisi

B. Şairin gerçek hayatı nasıl yorumlayıp verdiği

C. Okuyucunun şiirden ne anladığı

D. Şiirdeki dizelerin anlamının bulunması

E. Her dönemin kendine özgü şiir gerçekliği olduğu

CEVAP:A

25. Şiirdeki gerçeklikte tasarımın rolü nedir?

25.

26. Farklı dönemlere ait şiirlerin gerçekliği birbirlerine benzeyebilir mi? Neden?

26. Benzemez çünkü her dönemi gerçekliği  ya da hayatı diğerinde farklıdır. Şair de var olan dış gerçekliği kendi içinde anlattığı için zamanlar değişince gerçeklikte  değişir.

27. Aşağıdakilerden hangisi şiir geleneğiyle ilişkilidir?

A. Şairin dünya görüşünü şiirine yansıtması

B. Şairin beyitlerle yazmayı tercih etmesi

C. Şairin “Herkesle dost yaşamalıyız.” temasını vermeye çalışması

D. Şairin, kendinden önce yazılan şiirlerin yapısını şiirinde kullanması

E. Şairin yabancı kökenli kelimelerle yazıyor olması

CEVAP: D

28. Aşağıdaki cümlelerden hangisi şiir geleneği açısından incelendiğinde yanlıştır?

A. Her şiirde geçmişten izler vardır.

B. Her dilin kendine ait bir şiir geleneği vardır.

C. Şiir geleneğine bağlı olarak şiir yazmaya çalışmak sanatsal söyleyişi engeller.

D. Şairin yetiştiği kültürel ortam şiire farklı bir söyleyiş kazandırabilir.

E. Şiir incelenirken farklı şiir geleneklerinin varlığı unutulmamalıdır.

CEVAP: C

29. Farklı şiir gelenekleri niçin oluşmuştur?

29. İçinde yetiştikleri sosyal ve onların kullandığı dil farklılaştıkça gelenek farklılaşır. Mesela Destan geleneğinde Şamanizm’i benimseyen Türkler zamanla Müslüman olunca sosyal, dini hayat değişmiş ve ortaya yeni bir gelenek olan Halk Şiiri Geleneği çıkmıştır.

30. Aşağıdaki cümleleri bu konuda öğrendiğiniz bilgilere göre tamamlayınız.

Şairin yetiştiği SOSYAL ve kültürel HAYAT şiirine farklı söyleyiş kazandırır.

Türk dili, Türk şiir GELENEĞİNİ oluşturmuştur.

31. Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.

( D ) Şiirin anlamı ile yorumu arasında ilişki vardır.

( D ) Şiirler okur tarafından farklı yorumlanabilir.

( D ) Şiir hangi yapıda yazılmışsa yorum da bu yapıya göre yapılır.

( Y ) Şair sezdirmek, duyurmak için şiir yazmaz.

32. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi şiir yorumuyla ilgili bir cümledir?

A. Şiir okuru mutlu etmek için yazılır.

B. Şiir duygunun ifadesidir.

C. Şair şiir yazarken parçayı bütünle, bütünü parçayla dil, yapı ve anlam yönünden ilişkilendirir.

D. Şair, şiirde kafiye kullanmak zorunda değildir.

E. Serbest şiirler anlam yönünden kapalıdır.

CEVAP:C

33. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi yanlıştır?

A. Şiirin teması anlamla ilişkilidir.

B. Şiirde dile getirilen anlamın yanı sıra sezdirilen anlam da önemlidir.

C. Şiir ilk okunduğunda ne anlaşıldıysa ikinci okunuşunda da o anlaşılır.

D. Şiirden bazı dizeler çıkarıldığında anlamda bozulma oluşur.

E. Şiir, okurda değişik duygular uyandıran bir türdür.

CEVAP:C

34. Şiir yorumlanırken yapısı, anlamı ve teması niçin birlikte değerlendirilir?

34. Şiiri oluşturan unsurlar bir bütündür. Şiirde sadece şekil ya da sadece anlam yoktur. Bunların bir bütünlüğünden oluşan yapı olduğu unutulmamalıdır.

35. Aşağıdakilerden hangisi metin ve şair arasında ilişki kurmak için ipucu olur?

A. Şairin doğayı sevmesi

B. Şairin şiir dışında da eserler yazmış olması

C. Şairin belli bir sanat anlayışına bağlı olması

D. Şairin evli olması

E. Şairin İstanbul’da yaşamış olması

CEVAP: C

36. Aşağıda verilen bilgilerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.

( Y  ) Şairin hayat hikâyesi ile metni arasında mutlaka bir ilişki vardır.

( D ) Şair, yetiştiği toplumun kültürel özelliklerini eserine aktarır.

( Y  ) Şair, kendinden sonra yetişen şairlere örnek olamaz.

( Y  ) Şair, toplumsal düşüncelerden soyutlanarak eser verir.

( D ) Şair, ortak temalara farklı yorumlar getirir.

37. Bir şiirin kimin tarafından yazıldığını anlamak için hangi yöntemleri kullanırsınız? Aşağıya yazınız.

37.Kullandığı imgelere, üslubuna, yazıldığı döneme, temasına, konusuna….

38. Her şair, şiirinde kendi hayat hikâyesini mi işler? Niçin?

38. Her şair kendi hayatıyla ilgili bilgileri eserlerine verir. Fakat yukarıdaki metinler de olduğu gibi de açık açık hayatıyla ilgili bilgi verme zorunluluğu da yoktur, sadece sezdirir.

39. Şairlerin yetiştiği ortam şiirlerine nasıl yansır?

39. Şairleri içinde yetiştiği ortam şekillendirir.

9.Sınıf Fırat Yayıncılık Edebiyat Kitabı 2.Ünite Anlama Yorumlama(Sayfa 69,70,71)

9.Sınıf Fırat Yayıncılık Edebiyat Kitabı 2.Ünite Anlama Yorumlama(Sayfa 69,70,71)

ANLAMA-YORUMLAMA

1. a. Örnek metin olarak verilen “Bir’ler”i kendi cümlelerinizle aşağıya yazınız.

1. a. Renklerin en çok boğanı mavidir.

    O uyanmaz diye asla uyumayan okyanustur.

    Bulu bir şekle girebilse kendine hiç ağlar mı?

b. Sizin yazdığınız cümleler mi yoksa “Bir’ler” mi daha şiirseldir? Tartışınız. Şiirselliği sağlayan ögeler nelerdir? Tahtaya yazınız.

b. Bir’ler şiiri daha şiirseldir.

2. İkinci metin olarak verilen Namık Kemal’in Kasidesi’nde kullandığı dili rahatlıkla anlayabiliyor musunuz? Bu durumu neyle ilişkilendirebilirsiniz?

2. Arapça, Farsça, Türkçe karışımı bir dil olan Osmanlıca olduğu için kolayca anlamıyoruz. Bunun nedeni yüzyıllardan beri süregelen Divan edebiyatının etkisinde söz edilebilmektedir.

3. Çağırayım Mevlâ’m Seni, Kaside, Cenge Giderken adlı metinlerin zihniyet özelliklerini belirleyerek aşağıya yazınız. Bu özelliklerden hangileri birbirine benzemektedir? Belirtiniz.

3. Çağırayım Mevlâ’m Seni: İslamiyet’in etkisiyle yazılmıştır ve toplumdaki insanlarda bu düşünce yaygınlaşmıştır.

Kaside: Özgürlük, adalet , hürriyet kavramlarıyla beraber demokratikleşme kaygısı görülmektedir.

Cenge Giderken: Halkın arasında milliyetçilik, Türkçülük fikrinin ortaya çıktığı görülmektedir.

4. Günümüz şairlerinden birine ait olan ve sınıfınıza getirdiğiniz şiiri okuyunuz. Şairin, dönemin sanat anlayışını şiirine yansıtıp yansıtmadığını inceleyiniz. “Her sanat eseri kendinden önceki ya da yazıldığı dönemdeki sanat anlayışını yansıtmalı mıdır?” konusunu tartışınız. Tartışmanız sonucu oluşan ortak görüşü açıklayınız.

4.  Her sanat eserinin yazarı  yaşadığı toplumla ilgili farkına varsa da varmasa da bilerek yapsa da yapmasa da toplumun zihniyeti hakkında ipucu verir. Her sanat eseri de kendinde önceki geleneği yansıtmak zorunda değil ama bunu bilinçli bir şekilde yapmadan farkına vermeden verir.

5. Nedim’in Gazeli’nin dili, ahenk unsurları ve şiir birimiyle değerlendirdiğinizde hangi dönemin nazım şeklini yansıtıyor diyebilirsiniz? Bu düşüncenizi metinden örnekle açıklayınız.

5. Divan edebiyatı dönemini yansıtıyor. Osmanlıca kelimeler olması, aruz kullanılması, beyitlerle yazılması…

6. “Kara Sevda” adlı şiirde aşk hangi kelimelerle somutlaştırılıp anlatılmıştır? Siz aşkı anlatmak için hangi kelimeleri kullanırdınız?

6. Aşk, sevda ve günah gibi kavramlar somutlaştırılmıştır. Size kalmış bu bölüm….

7. “Kara Sevda” ve “Uzlette” adlı metinlerde kullanılan sıfatları bulunuz. Bu sıfatların şiirlerde niçin kullanıldığını belirtiniz.

7. Kör kuyular, yasemin kokulu günah, lacivert duman … Bunlar şiirde imge yapılmak ve soyut olan kavramları somutlaştırmak için kullanılmıştır.

8. “Uzlette” şiiri ile geleneksel şiir birimimiz olan dörtlükler arasında nazım şekli bakımından bir benzerlik var mıdır? “Uzlette” şiirinin nazım şekli günümüzde kullanılıyor mu? Niçin? Bu nazım şekli sizce şaire mi yoksa şiirin yazıldığı edebî döneme mi özgüdür?

8. Benzerlik yok. Çok kullanılmıyor.  Günümüzde daha  şairler serbest yazmayı deniyorlar. Buradaki nazım  şekli şairin yaşadığı Fecri Ati döneminde  çok kullanılan şekildir.

9. “Munzur Dağları” adlı metinde “Munzur dağları haşin ve güzeldir.” teması işlenmiştir. Bu tema ne kadar evrenseldir? Bir İngiliz ya da Güney Afrikalı bir şair, Munzur’u konu edinen şiir yazar mıydı? Tartışınız. Tartışmanız sonucunda şairlerin temalarını nelere göre belirlediklerini açıklayınız.

9. Teması evrensel olması ve diğer milletleri bırakalım Munzur yaşamayanlar dahi Munzur’u anlatmazdı. Onun için temayı ana etken yazarın içinde yaşadığı ortam ve hissettiği duygu yoğunluğudur.

10. Erzurumlu Emrah şiirinde, ilk dörtlükte kaybolan sevgiliyi ararken ikinci dörtlükte bu temadan uzaklaşmış gibi görünüyor, bu durumu neye bağlayarak açıklarsınız?

10. Temalar konuların etrafında şekillenir. Bazen şiirde birkaç tane konu olabilir ama tek bir tane tema vardır.

11. “Öldükten Sonra” adlı metinde gerçek hayat, şiirin temasında nasıl etkili olmuştur? Şiirlerde, edebî gerçekliği aşan boyutta gerçekliğin tema olarak yer alması sanatsallığı yok eder mi? Düşüncelerinizi örneklerle açıklayınız.

11. Bazen fantastik ve gerçeküstü yazılan şiirler diğerlerinden daha etkili olabilmektedir. Burada önemli olan yazarın onu aktarırken kullanmış olduğu ifadelerdir.

Seneler aktı gitti, artık ne kuş, ne anne

Biçare yaşlı asma sarardı ve çürüdü.

Kapıyı, duvarları vahşi otlar bürüdü,

Ve ben ağlıyorum, o günlerin peşinde.

Alphonse De LAMARTINE (Alfons Dö Lamartin)

12. Yukarıdaki dörtlüğün teması soyut bir kavram olarak evrende nasıl yer alır? Düşüncelerinizi belirtiniz.

12. …

13. On altıncı metin olarak verilen mânide şair neden yakınmaktadır? Bu metindeki durumu düz yazıyla anlatsaydı aynı kelimeleri kullanabilir miydi? Neden?

13. Gönlünden şikayetçi. Aynı kelimeler olmazdı. En azından kullandığı benzetme aynı olmayabilirdi.

14. “Kar” adlı metinde nasıl bir doğa manzarası betimleniyor? Şair bu manzara içinde aradığını niçin açıkça söylememiştir?

14.  Her tarafta geçenin, maviliğin  ve sesin hakim olduğu tablo çizmiştir. Açıkça söylerse anlam çabucak belirdiği için etkili olmaz.

15. “Dağlar” adlı metinde şair, şehirleri niçin “tuzak” olarak nitelendiriyor? Sizce bu kelime bir imge midir değil midir? Neden?

15. Bu da bir imgedir. Şehirlerin yoğun hayatı insanı köyünden dağlarından uzaklaştırdığı için tuzak ve dolayısıyla şair imge yapmıştır. Bu soyut kavramı da tuzağa benzeterek somutlaştırmıştır.

16. Divan şiirinde kullanılan edebî sanatlar, günümüz şiirlerine yansımış mıdır? Düşüncelerinizi nedenleriyle açıklayınız.

16. Birçoğu yansımış olsa da yanı imgeler aynı şekilde devam etmeyebilir. Gül- bülbül yansımış ama günümüzdeki şairler artık imgeleri Divan şiirindeki gibi kalıplaşmış  ve genel olanı değil de daha yenilikçi ve özel olanı tercih etmişlerdir.

17. “Ne Fayda!” adlı metinde şair sevdiğini “ciğerparem” kelimesiyle anlatıyor ve ciğerinin parçasına benzetiyor. Siz sevdiğinizi hangi benzetme ile anlatırdınız?

17. Size kalmış sorunun cevabı…

18. Zamanın geçiciliğini anlatan bir imge bulunuz. Bulduğunuz imge diğer arkadaşlarınızın bulduğuyla niçin farklı oldu? Tartışınız. Tartışmanız sonucu oluşan ortak görüşünüzü tahtaya yazınız.

18. Herkesin bulduğu imge elbette ki farklı olacak çünkü her inşan farklı düşünür ve farklı duygulara sahip olmakla birlikte her insanın sanatsal bilgisi, görgüsü aynı değildir.

19. “Millet Şarkısı” adlı metinde, “millet, hak, yaşa, var ol” gibi kelimelerin kullanılması hem bir ahenk özelliği oluşturuyor hem de şiirde coşkulu bir söyleyiş sağlıyor. Sizce şair niçin böyle bir ahenk unsuru oluşturmuştur? Açıklayınız.

19. Duygu ile betimlemeyi yan yana vermeye çalışmıştır.

20. “Salkım Söğüt” adlı metni okuduktan sonra gözünüzün önünde nasıl bir manzara canlandı? Anlatınız. Şair şiirin son dizesinde neye üzülmektedir? Sizce atlı ve hayat arasındaki anlam ilişkisi, şiire göre mi oluşturulmuştur? Niçin?

20. Bir grup atlının insanların geçip ufka giderken görüntü ve çıkardıkları sesleri şiirin şekliyle vermeye çalışmıştır.

21. Yirmi üçüncü metin olarak verilen türküde anlam bent bölümünde mi, kavuştak bölümünde mi ortaya çıkmaktadır? Şiirin biçim özelliğindeki farklılık, ahengi hangi yönlerden zenginleştirmiştir? Günümüzdeki pop şarkılarında, türkülerdeki ahengin aynısı mevcut mudur? Tartışınız. Tartışmanın sonucu oluşan görüşleri tahtaya yazınız.

21.Kavuştak bölümünde verilmiştir. Müzik ile zenginleştirilmiştir. Ahengi müzik desteklemiştir. Pop şarkılarının sözlerindeki saçmalıkları müzik gidermektedir.

22. Aşağıda numaraları verilen örnek metinlerin sizde uyandırdığı duyguları yazınız.

26. metin (Veda)	Sevgiliye duyulan his
27. metin (Ses)	Dünyada dost bulmanın zorluğu
28. metin	Boğazın güzelliği
29. metin	Hüzün ve sevda

23. Aşağıda numaraları verilen metinleri tabloda istenen özelliklere göre karşılaştırınız.

Örnek metinleri aşağıdaki tabloya göre karşılaştırınız.                 

Aranan Özellik	1. metin	2. metin	3. metin	4. metin
Şiirin Teması
Şiirdeki Temanın Hangi Yönden   Ele Alındığı
Şiirden Çıkarılan Anlam
Şiirdeki Gerçek Olaylar /   Durumlar ve Bu Olay ile Durumların Günümüzde-ki Gerçekliğe Yakınlığı
Şiirdeki Hayalî Olaylar ve   Durumlar ile Şiir Gerçekliğinin Şair Tarafından Nasıl Yorumlandığı

24. Otuzuncu metin olarak verilen dörtlüğün teması ve şiir yapısı günümüz şiirlerinde hâlâ kullanılıyor mu? Bu şiirdeki dilin günümüze kadar gelememesinin sebebi neler olabilir?

24. Teması da yapısı da halen kullanılıyor fakat dilinin üzerinden yüzyıllar geçtiği ve dilin sürekli gelişim gösterdiği için günümüze gelememiştir. Dildeki birçok kelime doğar, kullanımı yaygınlaşır ve zamanla unutulur. Buna en güzel örnek bu şiirdir.

25. Otuz birinci metin olarak verilen, Karacaoğlan’ın şiirinden, yaşadığı devrin sosyal yaşantısı hakkında bilgi edindiniz mi? Bu durumu nasıl açıklarsınız?

25. Çok fazla bilgi vermez. Çünkü şair daha sevda üzerine şiirler yazdığı için sosyal yaşama değinmemiştir.

26. Otuz ikinci metin olarak verilen, Âşık’ın şiirinden “ab-ı revân, figân, haram”; Seyranî’nin şiirinde “Hak, asâ, pîr, muhabbet” kelimelerinin kullanılmasının nedenlerini tartışınız. Edebî dilin yüzyıllara göre değişimini şiirlerden örneklerle açıklayınız. Bu durumu şiir geleneği için nasıl yorumluyorsunuz? Düşüncelerinizi belirtiniz.

26. Bu kelimeler edebi dili zaman içerisinde girmiş ve çok beğenildiği için kullanılmaya devam edegelmiştir. Mesela ceylan, ahu, maral, gazal  kelimelerinin dördü de aynı  olmasına rağmen bunların şiirde kullanılması farklılık gösterir. Divan edebiyatında maral, ahu ve gazal kelimeleri kullanılırken Halk Edebiyatında ceylan kelimesi kullanılır. Bunda da en büyük etken geleneğin hakim olmasıdır.

27. Dörtlük, hece ölçüsü, yarım ya da tam uyak, sade bir dil halk şiirimizin temelini oluşturan unsurlardır. Bu unsurlar günümüz şiirinde hâlâ mevcut mudur? Tartışınız. Tartışma sonucunda vardığınız kararı sınıf tahtasına yazınız.

27. Halen etkindir. Günümüzde de uyaklı ve kafiyeli şiirler yazanlar vardır. Abdurrahim Karakoç gibi …

28. “Ağaçlar Geçtim Ordan” ve “Mansur” adlı şiirleri tekrar okuyunuz. Bu şiirleri okurken neler hissettiğinizi anlatınız. Arkadaşlarınız da sizinle aynı hisleri mi taşıyor? Sorunuz. Bu şiirleri; üzgünken, sevinçliyken, âşıkken yada on sene sonra tekrar okusanız ilk okuduğunuzdaki hislere mi sahip olursunuz? Tartışınız. Tartışmanız sonucu oluşan görüşü tahtaya yazınız.

28.

29. “Mansur” adlı metinde “renkler, güneşler, şekiller” kelimeleri kullanılmasaydı şiirde anlam bütünlüğü kurulabilir miydi? Neden?

29. Kurulamazdı.

30. a. “Mansur” adlı metinde kullanılan imge, şiirin yapısını ve anlamını nasıl etkilemiştir? Açıklayınız.

a. Serbest nazımla yazılmıştır. Şairler vermek istedikleri mesajı en güzel ileten nazım şekillerini kullanmayı tercih ederler.

b. “Ağaçlar Geçtim Ordan” ve “Mansur” adlı metinlerden hangisini, niçin beğendiğinizi açıklayınız. Siz bir şiir yazsanız incelediğiniz şiirlerin şairlerinin hangisini örnek alırdınız?

b. Cevabı size kalmış.

c. Şiirlerin neden çok anlamlı olduğu hakkında yaptığınız araştırmadan edindiğiniz bilgileri de kullanarak kolay anlaşılır şiirlerle anlamın sezgiye dayandırıldığı şiirler arasında ne gibi farklılıklar vardır? Görüşlerinizi nedenleriyle birlikte belirtiniz.

c. Sanatsal metinler çok anlamlıdır. Şiir de sanatsal metinler içinde en kapalı anlatıma sahip olan özelliktir. Bunda en büyük etken şairlerin yükledikleri görevden kaynaklanmaktadır. Bazıları şiirde mana ararken bazıları şiirde anlam aramanın gereksiz olduğuna inanırlar.

31. Siz çevrenizdeki olayları, olguları vb. anlatmak için Orhan Veli’nin kullandığı kelimelere mi başvururdunuz? Niçin?

31. Yazdığım metne göre değişir. Sanatlı bir metin yazılıyorsa ister istemez mecazlara ve söz sanatlarına başvurulması gerekiyor.

32. Orhan Veli, “Büyüdüm, işsiz kaldım, aç kaldım; / Para kazanmak gerekti; / Girdim insanların içine, / insanları gördüm.” dizelerinde hayatın hangi gerçekliğini şiirine yansıtıyor?

32. Yaşamda her şeyin zor oluğu ve bazı şeylerin tecrübe edilmesi gerektiği vurgulanıyor.

33. Sizce Orhan Veli kendi deyimiyle “zavallı bir şair” midir? Duygularını böylesine sade sözlerle ifade eden bir şairin sanat yeteneği hakkında neler söyleyebilirsiniz?

33. Sade bir duyguyu bu kadar sade kelimelerle söyleyip etkili olmak elbette önemli bir sanatçının yapabileceği özelliklerdir.

34. “Ben Orhan Veli” şiirinde anlam bütünlüğü hangi şiir birimleriyle sağlanmıştır? Şiirde anlamı oluşturmak için belli bir şiir birimi gerekli midir? Niçin?

34. Şair anlamı şiirin bütününe yaymıştır. Elbette ki belli bir bilgi birikimi gerekir. Orhan Veli, kendisinden önceki gibi yazılan şiiri yazamadığı için değil edebiyata yeni bir anlayış getirmek gerektiğini düşünür.