Sakarya Meydan Muharebesi

Gelişimi:

TBMM Ordusunun, Kütahya - Eskişehir Muharebelerindeki hezimetinden sonra, cephe kritik bir duruma düşmüştü. Cepheye gelerek durumu yerinde gören TBMM Reisi Mustafa Kemal Paşa ile İcra Vekilleri Heyeti Reisi Fevzi Paşa, Batı Cephesi birliklerinin Yunan ordusuyla arada büyük bir mesafe bırakılarak Sakarya Nehri'nin doğusuna çekilmesine ve savunmayı bu hatta devam ettirmesine karar verdiler. TBMM, 3 Ağustos 1922'de Genelkurmay Başkanı Mirliva İsmet Paşa'yı azlederek, aynı zamanda Başvekil ve Milli Müdafaa Vekili de olan Fevzi Paşa'yı bu makama da atadı.
22 Temmuz 1921'de Sakarya Nehri doğusuna çekilmeye başlayan TBMM ordusu, güneyden kuzeye 5'nci Süvari Kolordusu (Çal Dağı güneyinde), 12'nci, 1'nci, 2'nci, 3'ncü, 4'ncü gruplar ve Mürettep Kolordu 1'nci hatta olacak şekilde tertiplendi.
14 Ağustos'ta ileri harekata geçen Yunan ordusu ise, 23 Ağustos'tan itibaren 3'ncü Kolordusu ile Sakarya Nehri doğusundaki TBMM Kuvvetlerini tespit, 1'nci Kolordusu ile Haymana istikametinde, 2'nci Kolordusu ile Mangal Dağı güneydoğusunda kuşatıcı taarruza başladı. Fakat bu taarruzlarında başarısız oldular.
Kuşatma taarruzunda başarı sağlayamayan Yunan kuvvetleri, siklet merkezini ortaya kaydırarak savunma mevzilerini Haymana istikametinde yarmak istedi. 6 Eylül'e kadar süren yarma teşebbüsünde de başarılı olamayınca, bulunduğu hatlarda kalarak savunmaya karar verdi. Ancak TBMM ordusu'nun 10 Eylül'de başlattığı genel karşı taarruzla buna da mani olundu. Bu durumda Yunan ordusu için geri çekilmekten başka hal tarzı kalmıyordu. 13 Eylül'e kadar Sakarya Nehri'nin doğusunda tek Yunan askeri kalmadı. Sakarya'dan çekilen Yunan ordusu, Eskişehir - Afyon'un doğusu hattına kadar çekilerek, bu bölgede savunma için tertiplenmeye başladı.
Çekilen Yunan Ordusunu takip amacıyla harekata 13 Eylül 1921 itibariyle süvari tümenleri ve bazı piyade tümenleri ile devam edildi. Yine 13 Eylül 1921'de grup komutanlıkları lağvedilerek Batı Cephesine Bağlı 1, 2, 3, 4 ve 5'inci Kolordular ve Kolordu Seviyesinde Kocaeli Grup Komutanlıkları kuruldu.

Muharebe Sonrası:

TBMM ordusu bu savaşta çok subay kaybetti. Şehit sayısı 5700, yaralı 17700, tutsak 415 idi. Dokuz alay komutanı şehit düştü. Yaralılar, Ankara’da hastaneler yetmeyince yaya olarak Çankırı’ya gönderildi. Yunan ordusunun kaybı daha da ağır idi. Subay ve er 15000 ölü verdiler. Yaralı sayısı 25000 kadardı. Yaklaşık olarak ordularının üçte birini kaybettiler.
Mustafa Kemal Atatürk ünlü;

"Hattı Müdafa yoktur, sathı müdafa vardır. Bu satıh bütün vatandır." 

sözünü bu savaş sırasında söylemiştir.
Savaşın ardından Albay Fahrettin Altay, Albay Kazım Fikri Özalp, Albay Mehmet Selahaddin Adil ve Albay Mehmet Rüştü Sakarya Tuğgeneralliğe terfi etmişlerdir. Mustafa Kemal'e ise TBMM tarafından mareşallik rütbesi ve gazi ünvanı verilmiştir. 

Sakarya Meydan Muharebesi hangi yılda başlamıştır?, Sakarya Meydan Muharebesi'nin sebep ve sonuçları nedir?,Sakarya Meydan Muharebesi'nin özetini bulabilir misiniz?

Paylaş

Unknown