Kanuni Sultan Süleyman döneminde hangi savaşlar yapılmıştır?

MACARİSTAN SEFERİ








NEDENLERİ



· Macaristan’ın Balkanlardaki milletleri Osmanlılara karşı kışkırtması

·

·



· Kutsal Roma Germen İmparatoru Şarlken’e güvenen Macaristan’ın Osmanlılara vermesi gereken vergiyi yollamaması

· Osmanlıların gönderdiği elçinin Macarlar tarafından öldürülmesi

Kanuni önce Tuna yoluyla Belgrat üzerine bir donanma gönderdi. Arkasından,bir ordu ile Macaristan’a girdi.(1521)





Belgrat’ın alınmasından sonra dolaylarındaki bazı kaleler de (Karlofça, Salankamen,Ösek) alındı. Belgrat , bundan sonra Avrupa’ya yapılan seferlerin önemli bir üstü oldu.



MOHAÇ MEYDAN SAVAŞI (1526)

NEDENLERİ



· Macar Kralının Osmanlılara karşı Şarlken’den ve

Avusturya Arşidükası'ndan destek sağlayarak bir cephe oluşturması

· Şarlken’e esir düşen Fransa Kralı I.Fransuva’nın

Kanuni’den yardım istemesi.

· Kanuni’nin Fransuva’yı yanına çekerek Avrupa

Hristiyan birliğini parçalamak istemesi .





SONUÇLARI



· Kanuni Mohaç Ovası’nda Macar Ordusunun ağır bir

yenilgiye uğratarak Macaristan’ın başkenti Budin’e (Budapeşte) girdi.

· Macaristanın bir bölümü doğrudan doğruya Osmanlı

Devletine bağlandı.

· Bir kısmında ise Osmanlı Devleti’ne bağlı Erdel Beyliği

kuruldu.

(Böylece , Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma Germen İmparatorluğu arasında tampon bir bölge oluştu)



I.VİYANA KUŞATMASI (1529)



· Osmanlı müttefiki Yanoş’un krallığını istemeyen Macar

soyluları, Avusturya Arşidükası Ferdinand’ın yardımını istediler.

· Bunun üzerine Ferdinand Yanoş’a savaş açarak

Budin’e girdi.

· Kanuni tekrar Macaristan seferine çıkmak zorunda

kaldı. Budin’i geri aldı. Yanoş’u tekrar Macar krallık tahtına oturttu.

· Kanuni, Ferdinant’la bir meydan savaşı yapmak

istiyordu. Bu nedenle Ferdinand’ı izlemeye karar verdi.

· Viyana önlerine geldi. Kenti derhal kuşattıysa da çok iyi

korunmuş olan Viyana’yı almadı.



ALMAN SEFERİ

Viyana seferinden sonra Ferdinand bir yandan İstanbul’a elçiler göndererek Macar Kralı olarak



tanınmasını istedi, isteği kabul edilmeyince Budin’i kuşattı.

Bunun üzerine Kanuni tekrar sefere çıktı. Budin’i kurtardı.

Ferdinand, Andrea Dorya aracılıyla Akdeniz’de bazı girişimlerde bulunduysa da bir sonuç elde edemedi ve Osmanlıdan barış istemek zorunda kaldı.



İSTANBUL ANTLAŞMASI (1533)

· Ferdinand, Kanuni’nin üstünlüğünü kabul

etti. Avusturya Arşidükası protokol bakımından Osmanlı sadrazamına eşit sayılacaktı.

· Ferdinand, Macar topraklarından elinde kalan yerler

için yıllık vergi vermeyi kabul etti.

· Ferdinand, Yanoş’un Macar krallığını tanıdı.

· Barış süresi Avusturya’nın arzusuna bırakıldı.



Kanuni; Ferdinand, barışı bozmadıkça bu antlaşmanın yürürlükte kalacağını bildirdi.



Macarista’nın Osmanlı Ülkesine Katılması

Macar Kralı Yanoş öldükten sonra Ferdinand antlaşmayı bozup Macaristan’ı işgal etti.

Bunun üzerine Kanuni Macaristan’a yeni bir sefer yapmak zorunda kaldı.

Sonuçta Macaristan üç parçaya bölündü.

1. Bir kısmı doğrudan doğruya Budin Beylerbeyliği adıyla Osmanlı Devletine bağlandı.

2. Bir kısmı Yanoş’un oğluna Erdel Beyliği olarak bırakıldı.

3. Kuzey Macaristan ise Avusturulya’nın elinde kaldı.



1551’de Ferdinand’ın Erdel işlerine karışması üzerine Osmanlı-Avusturya savaşları yeniden başladı. Bu savaşlar Kanuni’nin ölümüne kadar sürdü.



OSMANLI-FRANSIZ İLİŞKİLERİ

Osmanlı-Fransız ilişkileri Fransa kralının Kanuni’den yardım istemesiyle başladı.

Kanuni, Fransızları Avrupa birliğinden uzaklaştırmak

amacıyla onlarla 1535’te bir dostluk ve ticaret antlaşması imzaladı.

Bu antlaşma ile Fransızlara kapitülasyonlar diye bilinen birçok ticari imtiyazlar verildi.

Kapitülasyonlarla Fransız tüccarlarına gümrük indirimleri vergi ayrıcalıkları ve hukuksal güvenler sağlamıştı.



KAPİTÜLASYONLAR NİÇİN VERİLDİ

Daha önce de I.Murat’tan itibaren yabancı tüccarlara bu tür ayrıcalıklar verilmiş. Fatihte de Venediklilere bazı ticari haklar tanınmıştı.







O dönemde,yabancı tüccarlara bu tür ayrıcalıkların verilmesi son derece olağandı .

Kanuni, bu kapitülasyonları vermekle ,

· Sönmeye başlayan Doğu Akdeniz ticaretini canlandırmayı

· Yabancı tüccarlara ayrıcalıklar tanıyarak onlara Doğu Akdenize çekmeyi amaçlıyordu.



Kapitülasyonlar Nasıl Zararlı Hale Geldi?

Kanuni,Fransızlara bu ayrıcalıkları verirken bu ayrıcalıkların,(anlaşmayı imzalayan hükümdar sağ kaldığı

sürece geçerli olacağım)belitmiştir. Nitekim Fransızlar, her padişah değiştikçe,yeni padişaha ve önemli devlet adamlarına hediyeler vererek bu imtiyazları yeniden aldılar.

(1740)’ta kapitülasyonlar birçok devlete daha verildi ve sürekli hale getirildi.

Osmanlı Devleti’nin ekonomik yapının ve dönemin gereği olarak Avrupalılara kapitülâsyonlar vermesinde hiçbir sakınca yoktu. Tersine birçok yarar vardı. Ekonomik yapı değişip ayrıcalık verme politikası artık geçerliliğini kaybedince bu tür uygulamalara baş vuran Avrupa ülkeleri, verdikleri ayrıcalıkları kaldırdılar.

Osmanlılarda ise gelişmeler bunun tersine oldu. Giderek güçlenen Avrupa ülkeleri Osmanlı Devleti üzerindeki siyasal ve ekonomik baskınlarını artırdılar.

Sonuçta Osmanlı ülkesi Avrupa devletlerine bir açık pazarı haline geldi ve yarı sömürge durumuna düştü.



B-DOĞUDA GELİŞMELER



Şah İsmail’in ölümünden sonra yerine geçen oğlu,Osmanlı Devleti’nin Avrupa’daki en büyük düşmanları olan



· Alman İmparatoru Şarlken ve

· Avusturya Arşidükü Ferdinand

İle ittifak kurdu.



Bunun üzerine Kanuni,İran üzerine üç sefer düzenledi.

· Birinci seferde Bağdat alındı.(1534)

· İkinci seferde Kanuni’nin Avusturya seferinden yararlanarak Safevilerin ele geçirdiği yerler(Tebris,Nahcivan,Van)geri alındı.

· Üçüncü seferde meydan savaşı yapılacak bir kuvvetle karşılaşılmadı. Erivan,Nahcivan,Karabağ feth edildi.

Bu savaş her iki taraf içinde zararlı oluyordu.

Bunun üzerine İran Şahı elçi göndererek barış istedi.



Amasya Antlaşması (1555)

İranlılarla yapılmış olan bu ilk resmi antlaşmaya göre;

Bağdat,Tebris ve Doğu Anadolu Osmanlılarda kalacaktı.



C-DENİZLERDE GELİŞME

Rodos’un Alınamsı (1522)

Rodos Adası,Akdeniz'in deniz yolları üzerinde önemli bir üs durumundaydı. Burada örgütlenmiş olan Sen Jan Şovalyeleri ticaret gemilerine saldırmaktaydılar.Şarlken ve Ferdinand’ın desteklediği bu korsanlar birilği Osmanlıların Akdeniz’deki ticari çıkarlarını her fırsatta zedeliyorlardı.

Kanuni, Rodos üzerine büyük bir donanma gönderdikten başka kendiside büyük bir ordu ile adya geçti.

Karada ve denizde çok şiddetli çarpışmalardan sonra şovalyeler adayı boşaltmak zorunda kaldılar.(1522)

Şarlken bu şovelyelere Malta Adası’nı vererek onların dağılmalarını önledi.



Akdeniz’de EgemenMücadeleri

Kanuni’nin Avrupa içlerine kadar nüfuz etmesi üzerine Şarlken, Osmanlıları Akdeniz’den vurmak istedi.

Osmanlılar o dönemde karada çok kuvvetliydiler.Bu nedenle Şarlken, Kanuni doğrudan doğruya karşı karşıya gelmekten kaçınıtordu.

Ancak, Osmanlılar denizde henüz karadaki kadar kuvvetli değildiler.

Şarlken; Venediklileri, Papa’nın güçlerini, İspanya ve Malta şovalyelelerini bir araya getirdi.Bu birlik bir yandan Mora kıyılarına saldırırken öte yandan Osmanlı ticaret gemilerini vuruyordu.

Bu durum karşısında Kanuni, Akdeniz’in ünlü denizcilerden Barboros’u Kaptan-ı Derya’lığa getirdi.Ayrıca kendisine Cezair Beylerbeyliği verdi.

Barboros, Adalar Denizi’ndeki hemen hemen bütün adları ele geçirdi. İtalya ve İspanya kıyılarını vurdu, bazı adları aldı.



Preveze Deniz Savaşı(1538)

Akdeniz’deki bu egemenlik mücadelesi kaçınılmaz olarak, büyük bir hesaplaşmaya yol açtı.

Venedik, Ceneviz, Malta, İspanya ve Portekiz’in birleşik donanması Preveze Körfezi önlerinde Osmanlı Donanması ile karşı karşıya geldi.

Barboros kendisinden üstün olan bu birleşik güce karşı büyük bir zafer kazandı. Zaferin kazanılmasından Turgur,Murat ve Salih reislerin de büyük katkıları oldu. Birleşik Donanmaya da Andrea Dorya komuta ediyordu.

Şiddetli bir deniz savaşından sonra Osmanlılar üstün geldiler.

Sonuçları

1. Venedikliler, Akdeniz’deki ticari çıkarlarını sürdürebilmek için Osmanlılarla anlaşma yolunu seçtiler.

2. Venedikliler ağır bir savaş zarar ödentisi vermeyi kabul ettiler.

3. Bu büyük zafer, Osmanlılar’a Orta Akdeniz’de üstünlük sağladı. Bu üstünlük İnebahtı Savaşı’na (1571) kadar devam etti.





Trablusgarp’ın Fethi Ve Cerbe Savaşı

1. Trablusgarp, Malta Şovalyaleri'nin elindeydi. Turgut Reis, burayı kuşatarak ele geçirdi (1551) ve buraya beylerbeyi olarak atandı.

2. Malta Şovalyeleri'nin hazırladığı Haçlı donanması bu sefer ,Cerbe adası önlerinde Turgut Reis’in komutasındaki donanmayla çatıştı ve büyük kayıplar verdi. Cerbe Savaşı, Preveze’den sonra kazanılmış en önemli deniz zaferidir.

3. Bu savaştan sonra Batı Akdeniz ve Kuzey Afrika’da Osmanlı üstünlüğü tartışılmaz hale geldi.



Malta Adası’nın Kuşatılması (1565)

Rodos’un alınmasından sonra şovalyeler Malta Adası’na yerleşmişlerdi. Burası hem Osmanlı ticareti hem de Osmanlıların Kuzey Afrika’daki toprakları için bir saldırı üssü haline getirilmişti.

Bunun üzerine Kanuni, adanın alınmasına karar verdi.

Kale kuşatıldı. Ancak çarpışmalar esnasında Turgut Reis’in şehit düşmesi ve adanın alınamayacağının anlaşılması üzerine kuşatmaya son verildi.



HİNT SEFERLERİ

Portekizliler, Ümit Burnu yoluyla Hindistan’a varmışlardı.Daha sonra bu yolu geliştirip tekellerine aldılar ve Müslüman tüccarların ticaretini engellemeye başladılar.

Bunun sonucunda Süveyş, İskenderiye, Basra ,Halep, Tripoli ve İran Körfezi’ndeki tıcaret merkezlerinin yolu kapandı.Buralarda büyük bir ticari bunalım başladı.

Osmanlılar buna seyirci kalamazlardı.

Kanuni, saltanatının ilk yıllarında genelde Avrupa’yla ve Akdeniz’e yöneldi.Portekizlilerin Hint Okyanusu’ndaki varlığı fazla önemsemedi.Ancak bölgeden günden güne sesler yükselince buraya da yönelmek zorunda kaldı.

Kanuni; Batı Hindistan’daki Gücerat hükümdarından yardım istediği de alınca Hint Seferleri başlatıldı.

Hint seferleri 1538’de başladı ve 15 yıl devam etti.

Hadım Süleyman Paşa (Mısır Valisi), Piri Reis, Murat Reis, Seydi Ali Reis gibi ünlü komutanlar Hindistan’a sırasıyla dört büyük sefer yaptılar.



SONUÇLARI

Bu seferden beklenen sonuç elde edilemedi.Bunun en önemli sebebi Osmanlıların; Hint Okyanus’unda,

Portekizlilere karşı güçlü bir donanma oluşturamamaları ve Portekizlilere üstün gelememeleridir.

Yardım isteyen Müslümanların Osmanlılara yardım



etmemesi de başarısızlıkta etkili olmuştur.



Bu başarısızlığa rağmen;

1. Yemen ve Aden alındı.

2. Basra Körfezi ve Kızıldeniz nispeten denetim altına alındı.

3. Arap Yarımadası ve Habeşistan Osmanlı denetimine girdi.



KANUNİ’NİN ÖLÜMÜ (1566)

Kanuni,son seferini Avusturya üzerine yaptı. Zigetvar Kalesi kuşatıldı. Kuşatma devam ederken Kanuni öldü.Kanuni’nin ölümü Kale alındıktan sonra açıklandı.


kanuni donemi savaslari, kanuni suleyman zamani, kanuni sultan suleyman in savaslari, kanuni sultan suleyman savaslari, kanuninin savaslari,

Paylaş

ridkes