Fay Hattı Nedir Nasıl Oluşur?

Depremin oluşması ile ilgili en önemli faktör fay hatlarının tesbitidir.
Fay hatları ilgili genel bilgiler şöyle değerlendirilmektedir.

Yerkabuğu kayaçlarının zıt yönlü sıkıştırma ya da gerilme kuvvetlerinin etkisiyle koparak birbirine göre yer değiştirmesi sonucunda ortaya çıkan yapıya kırık ya da fay denilmektedir.

Kırıkların uzunluğu birkaç santimetreden, yüzlerce kilometreye kadar olabilmektedir.Kırıkların dağılımı düzensizdir; bazı geniş alanlarda hiç kırık bulunmazken, bazılarında da değişen boyutlarda sayısız kırık yer alır. Kırıklar yatay, düşey ya da belirli bir açıyla eğimli olabilir.

Kırıklar genellikle tektonik etkinliğin görüldüğü bölgelerde, bu hareketlerin sonucunda oluşur. Özelliklerini ve boyutlarını ise, etkisi altında kaldığı tektonik hareketlere bağlı olarak kazanırlar.Bazı bölgelerde kırık görülmemesinin nedeni, bu bölgelerin herhangi bir tektonik hareketin etkisi altında bulunmamasıdır.

Yeryüzünde meydana gelen depremlerin bir nedeni, volkanik bölgelerde yerkabuğunun altındaki erimiş kayaçların hareket etmesidir.
Ancak bu tür depremler hafif sarsıntılardır. Asıl büyük depremler, yerkabuğundaki kırıklıkların oluşturduğu fay hatları (kırık kuşakları) boyunca görülür. Büyük kütleler halindeki yerkabuğu katmanlarının birbirinden farklı hareketleri kırık kuşağı boyunca büyük bir gerilim oluşturur.
Kırık kuşağının her iki yanındaki kayaçlar bir yay gibi gerilir. Sonra birdenbire kayaçların direnci kırılır ve büyük kütleler halindeki yerkabuğu katmanları harekete geçer, gergin kayalar serbest bırakılmış bir yay gibi titreşir.
Aslında yerkabuğunun kırık kuşağı boyunca hareketi, en şiddetli depremlerde bile yalnızca birkaç metredir.
Ama bu hareket bir dakika kadar bir süreyle yerkabuğunu ileri geri, aşağı yukarı sarsacak kadar şiddetlidir.

Paylaş

admin