Bitki türlerinin dağılışında, iklimin sıcaklık ve yağış elemanlarının belirleyici etkisi vardır. Her bitki türünün uygun koşullarda gelişebileceği veya uyum sağlayabileceği bir sıcaklık ortamına ihtiyacı vardır.
Doğal bitki örtüsünün Ekvator ile kutuplar arasında veya dağ yamaçları boyunca geniş yapraklılar, iğne yapraklılar şeklinde kuşaklar oluşturması, sıcaklığın bitki örtüsü dağılışı üzerindeki etkisine örnektir.
Bitkilerin yaşamlarını sürdürebilmeleri su ihtiyaçlarının karşılanmasıyla ilgilidir. Bu nedenle, yağışların bol ve düzenli olduğu Ekvator ve ılıman okyanus iklim bölgelerinde gür bitki örtüsünün geliştiği görülür. Buna karşılık yağışların az ve belli mevsimlere toplandığı iklim bölgelerinde ise otsu bitkiler ya da kurakçıl ağaçların geliştiği görülür. Kurak bölge ağaçları, gerek daha fazla su kazanmak gerekse terleme yoluyla su kaybını azaltmak için gövdeleri bodur, dalları kısa, yaprakları kalın zarlı, yaprak yüzeyleri ise kadifemsi tüylerle kaplı olarak yaratılmışlardır. Ayrıca bu bitkilerin kökleri uzun ve gelişmiştir.
2- Yer Şekillerinin Etkisi:Yükselti, dağların uzanışı, bakı gibi faktörler iklimin sıcaklık ve yağış koşullarını belirlediklerinden bitki örtüsünün dağılışında etkili olur. Bir dağ yamacı boyunca yükseltinin artmasına bağlı olarak sıcaklık düşer. Bu durum bitki örtüsünün dağın alt yamaçlarından yukarıya doğru geniş yapraklı ormanlar, karışık ormanlar, iğne yapraklı ormanlar ve dağ çayırları şeklinde kuşaklar oluşmasına yol açar.
Dağların denize paralel uzandığı kıyılarda, dağların denize bakan yamaçları daha fazla yağış aldığından buralarda daha gür bitki toplulukları gelişirken, iç kesimlere dönük yamaçlarda daha cılız bitki örtüleri gelişir.
Ayrıca eğime bağlı olarak yamaçlardaki bitki örtüleri, düz alanlara göre daha gür ve çeşitlidir.
3- Toprak Faktörü: Bitkiler kökleriyle toprağa tutunarak beslenir. İhtiyaç duydukları mineralleri de topraktan eriyik halde alır. Bu nedenle bitkilerin yetişmesi için en elverişli toprak, yağış sularını emebilen, suyu tutabilen topraktır.
Bitkiler, ihtiyaç duyduğu mineralleri toprakta bulamazsa yeterince gelişemez veya yetişemez. Örneğin, yüksek oranda tuz ve kireç içeren topraklar bitkilerin yetişmesi için elverişli değilken, mineral ve organikmadde bakımından zengin topraklar yetişmesi için oldukça elverişlidir.
4- Biyolojik Faktörler: Bitki örtüsünün başta insanlar tarafından yıllar boyu tahrip edilmesi bitki örtüsünün dağılışında etkili olmuştur. Örneğin, karasal iklim bölgelerinde ağaçların tahribiyle antropojen stepler, Akdeniz iklim bölgelerinde makilerin tahribiyle garig adı verilen bitki türleri ortaya çıkmıştır.
0 Yorum var "Bitki Örtüsünün Dağılışını Etkileyen Faktörler "
Yorum Gönder