TÜRKİYE EKONOMİSİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Coğrafi Konum

Herhangi bir ülkenin Dünya üzerindeki yeri o ülkenin coğrafi konumunu ifade eder. Buna göre, ülkemiz Ku­zey Yarım Kore'nin orta kuşağında yer almaktadır. Bu durumun bir sonucu olarak dört mevsim özellikleri be­lirgin olarak yaşanır, iklim koşulları genelde ılımandır. Bu durum birçok tarım ürününün yetişmesine olanak sağlamıştır. Bu durumun yanı sıra üç tarafının denizler­le çevrili olması da önemli bir avantajdır. Karadeniz'e komşu ülkeler ile diğer ülkeler arasındaki deniz ticare­ti İstanbul ve Çanakkale boğazları yolu ile yapılmakta­dır. Ülkemizin Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının birbiri­ne en fazla yaklaştığı bir konumda bulunması da önemli ulaşım yollarının ülkemizden geçmesinde önemli bir etkendir. Bu durum ekonomiye olumlu kat­kılar sağlarken, diğer taraftan ülkemizi doğu ve batı kültürleri arasında bir buluşma noktası hâline getirmiş­tir. Ülkemizin zengin yer altı kaynakları ile zengin su kaynaklarına sahip olması da ekonomimizi olumlu yönde etkilemektedir.

 

 

YeryüzüŞekilleri

Türkiye, ortalama yükseltisi ve engebeliliği fazla olan bir arazi yapısına sahiptir. Bu durum tarım, sanayi ve ulaşım olmak üzere birçok ekonomik faaliyeti olumsuz etkile­miştir. Buralarda yapılan ekonomik faaliyetlerde, başta ulaşım giderleri olmak üzere giderler artmakta ve ve­rimlilik düşmektedir.

Bununla birlikte ülkemizde yeryüzüşekillerinin enge­beli ve yüksek olmasının ekonomiye olumlu katkıları da olmaktadır. Şöyle ki; yeryüzüşekillerinin engebeli olması iklim çeşitliliğinin fazla olmasını bu da tarım ürünüçeşitliliğinin fazla olmasını sağlamıştır. Ülkemiz arazisinin yüksek ve engebeli olmasının getirdiği bir başka olumlu etki de, akarsularımızın hidroelektrik po­tansiyellerinin yüksek olmasıdır. Bu durumun elektrik enerjisi üretimindeki önemi büyüktür. Ayrıca dağları­mızdan kış sporları, yayla turizmi, dağcılık ve ormancı­lık gibi alanlarda da yararlanılarak ekonomiye önemli katkılar sağlanmaktadır.

Yükselti ve engebenin az olduğu yerler, ekonomik fa­aliyetleri genelde olumlu yönde etkilemiştir. Ülkemiz­deki ekonomik faaliyetlerin önemli bir kısmı buralarda yapılmaktadır. Kıyı ovalan ile yükseltinin 500 metreden az olduğu ovalarda çok çeşitli tarım ürünleri yetiştiril­mekte ve yüksek verim elde edilmektedir. Ayrıca ham maddesi tarıma dayanan sanayi kolları da bu araziler­de yoğunlaşmıştır.

 

 

İklim

İklim bir yerde yapılan ekonomik faaliyetler üzerinde doğrudan ya da dolaylışekilde bir etkiye sahiptir. Ülkemizin coğrafi konumundan kaynaklanan farklı ik­lim özellikleri ekonomik faaliyetlerin de çeşitlenmesini sağlamıştır. Bunları aşağıdaki örnekleri inceleyerek görelim. Ülkemizde iklimin çeşitli olmasıçok çeşitli tarım ürünlerinin yetiştirilmesine olanak sağlamıştır. Örneğin, ülkemizde tropikal iklimin tarım ürünleri olan çay, muz ve turunçgil gibi ürünler yetiştirilirken; kara­sal iklimin görüldüğü bölgelerde şeker pancarı ve tahıllar, Akdeniz ikliminin görüldüğü bölgelerde pa­muk, zeytin, incir ve çeşitli meyveler yetiştirilir. Bu tarım ürünlerine bağlı olarak kurulan fabrikalar ülkemiz ekonomisine önemli katkı sağlar. Ülkemizdeki turistik faaliyetlerin çeşitliliği üzerinde de iklimin etkisi vardır. Sıcak iklimin hâkim olduğu Akdeniz ve Ege kıyılarında plaj turizmi gelişme gösterirken, soğuk iklimin hâkim olduğu bölgelerde kış turizmi gelişme göstermektedir.

İklim koşulları sanayi faaliyetlerinin dağılışında ve ge­lişmesinde önemli bir role sahiptir. Ülkemizde soğuk iklim koşullarının yaşandığı bölgelerde sanayi gelişme olanağı bulamamıştır. Bunda ulaşım faaliyetlerinin ak­saması, ısıtma giderlerinin maliyeti artırması gibi ne­denler etkili olmuştur.

 

 

Nüfus

Türkiye'de hızlı nüfus artışının bir sonucu olarak genç ve dinamik nüfus oranı yüksektir. Ancak nüfusun istih­dam sıkıntısının yaşanması ekonomiyi olumsuz yönde etkilemektedir. Buna karşın nüfusun eğitilerek nitelikli hâle getirilmesi ve istihdamın sağlanması durumunda ülkemiz ekonomisi için önemli bir zenginlik olacaktır.

Paylaş

admin