Kültür merkezciliği nedir örneklerle açıklayınız?

Çağımızda sosyolojiyi diğer sosyal bilimlerden farklı kılan özellikleri iki noktada
toplamak mümkün görünüyor:
Birincisi, kesin determinizm ilkesi yerine determinizm indeterminizmin iç içeliği
ilkesinin benimsenmiş olmasıdır. Artık sosyolojide olay ve olgular tek nedene indirgenerek
açıklanmamaktadır. “Belirli nedenler belirli sonuçları doğurur” ilkesinden yola çıkarak olay ve
olguları ekonomi, siyaset, din, dil, kültür, hukuk, bilim gibi nedenlerden yalnızca birine
dayanarak açıklamak, çağımızda sosyolojinin şiddetle kaçındığı bir açıklama tarzıdır. Bugün
sosyoloji, basit neden-sonuç zincirinin ideolojilere kucak açan kolaycılığından uzak kalmakta ve
kesin determinizm yerine bütün nedenlerin karşılıklı etkileşim içinde olduğu bir neden yumağını
analiz etmeye çalışmaktadır.
Çağımız sosyolojisinin ayırt edici ikinci özelliği ise, birey-toplum ilişkisinde birey veya
toplumdan birinin belirleyiciliğini tercih etmek yerine, her ikisi arasındaki etkileşime odaklanmış
olmasıdır. Böylece toplumun veya bireyin birbirlerine olan üstünlüğü yerine, birbirlerinin
tamamlayıcısı olduğu gerçeği anlam kazanmıştır.
Sosyolojinin bugünkü konumunu anlamak çağı anlamaktır, diyebiliriz. Yirmi birinci
yüzyıl dünyasında olup bitenleri anlamak ve açıklayabilmek için yeni sosyolojinin penceresinden
bakmaya ihtiyaç vardır.
Toplumsal hayat, çok sayıda çeşitli kurum ve kuruluşlarla örülmüş, farklı amaç ve
işlevlere sahip yine çok sayıda grupları barındıran, belirli bir değerler ve kurallar sistemine
dayanan ve değişen dinamik bir etkileşim ağıdır. Böylesine geniş ve kapsamlı bir yapının
anlaşılabilmesi, yüklü bir bilgi aktarımını gerektirmektedir. Bu nedenle programın kapsamı,
programın amacı doğrultusunda daraltılmıştır.
Sosyoloji ders programı; Sosyolojiye Giriş, Birey ve Toplum, Toplumsal Yapı,
Toplumsal Değişme ve Gelişme, Toplum ve Kültür, Toplumsal Kurumlar olmak üzere altı
üniteden oluşmaktadır.
Sosyolojiye Giriş başlıklı birinci ünitede sosyoloji bilimine neden ihtiyaç duyulduğu
üzerinde durularak, bir anlamda, toplumsal hayatı anlamada sosyolojinin önemi ve işlevleri
gösterilmiş olacaktır. Bu ünitede toplum kavramı işlenirken, sosyolojideki gelişim süreci dikkate
alınmıştır. Sosyolojiyi anlamanın bir diğer önemli yolu da, Batı’da ve Türkiye’de sosyolojinin
doğuşu ve gelişimi hakkında bilgi edinmektir. Bu nedenle birinci ünitenin sonunda bu konulara
yer verilmiştir.
Birey ve Toplum başlıklı ikinci ünite, öğrencinin günlük sosyal yaşamı daha iyi
anlayabilmesini sağlayacak temel bilgilerden seçmeler yapılarak oluşturulmuştur. Birey-toplum

Paylaş

ridkes