Necip fazıl kısakürek kaldırımlar şiirinin ahenk içerik ve yapı bakımından incelemesi

Özet

Necip Fazıl Kısakürek (1904-1983)’in, yazıldığı dönem itibariyle ehemmiyeti haiz bir eseri olan Kaldırımlar adlı şiiri ilk defa, aynı isimle 1927 tab’ olunan eserinde neşrolunmuştur. Edebî kıymetini hâlâ muhafaza eden şiir üzerinde, ontolojik bir okuma denenmiş olup bu suretle tahlile tâbi tutulmuştur.

Giriş

Ontoloji (Fr. Ontologie)’nin dilimizdeki karşılığı “varlıkbilim”dir ve maksadı itibarıyla varlığın; var olanın özünü keşfetmeye yönelik felsefî bir sistemdir. Ontoloji, bir bakıma, varlığın hakikî boyutunu Kadîm Yunan’dan bugüne dek merak etmiş/eden/edecek olan ve dahi sorgulayan insanlığın söz konusu varlığı çözümlemesi ve anlamlandırması yahut da mevcut olanın gerek zahirî gerekse batınî cihetini keşfedebilmesi, tetkike tabi tutulan varlığın müstakil surette ele alınıp onun reel ve irreel boyutlarının açımlanması için sistematize edilen felsefî bir yaklaşımdır. “XX. Asırda Nicolai Hartmann tarafından kurulan var olanı ve varlığın bütününü kendine konu edinen felsefe görüşüne dayanır.”(1) Sanat eserleri, birer varlık olmaları hasebiyle bizzat varlıkla ilgilenen ontolojinin inceleme alanına dâhil olmuşlardır. Edebî eserler de söz konusu tetkik alanına dâhildir. “Sanat eserinde varlık tabakaları düşüncesini ilk uygulayan Roman Ingarden olmuştur.”(2) Necip Fazıl Kısakürek’in “Kaldırımlar I” adlı şiirine de bu bağlamda yaklaşılmış, eser tahlile tabi tutulmuştur.

Şiirde mevcut kafiye ve redifler:

1. Dörtlük

_____ortasında → -tasında

_____yürüyorum→ -rüyorum » -r+üyorum} –rü: tam kafiye, +yorum: redif

_____noktasında→ -tasında » -ta+sında } –ta: tam kafiye, +sında: redif

_____görüyorum → -rüyorum

2. Dörtlük

_____ kapanık → -anık

_____yıldırımlar → -ldırımlar» –ldırım+lar }-ldırım: zengin kafiye, +lar: redif

_____uyanık → -anık » -a-nık }-a: yarım kafiye, -nık: redif

_____kaldırımlar → -ldırımlar

3. Dörtlük

_____birikiyor → -ikiyor

_____devler → -evler » -ev+ler } –ev: tam kafiye, +ler: redif

_____dikiyor → -ikiyor » -ik+iyor } –ik: tam kafiye, +iyor: redif

_____ evler → evler

4. Dörtlük

_____annesi → -esi

_____insandır → -sandır » -san+dır }-san: tam kafiye, +dır: redif

_____sesi → -esi » -es+i }-es: tam kafiye, +i: redif

_____ lisandır → -sandır

5. Dörtlük

_____ kucakta → -akta

_____çocuğum → -uğum » -uğ+um }-uğ: tam kafiye, +um: redif

_____sokakta → -akta » -ak+ta }-ak: tam kafiye, +ta: redif

_____yolculuğum → -uğum

6. Dörtlük

_____ gitsin → -itsin

_____fenerler → -erler » -er+ler }-er: tam kafiye, +ler: redif

_____işitsin → -itsin » -it+sin }-it: tam kafiye, +sin: redif

_____ kemerler → -erler

7. Dörtlük

_____ görüneyim → -rüneyim

_____verin karanlıkları→ -erin karanlıkları » -er+in karanlıkları } -er: tam kafiye, +in karanlıkları: redif

_____bürüneyim → -rüneyim » -rü+neyim }-r: yarım kafiye +üneyim: redif

_____serin karanlıkları → -erin karanlıkları

8. Dörtlük

_____boya → -ya

_____ateşi → -eşi » -eş+i }-eş: tam kafiye, +i: redif

_____uykuya → -ya » -y+a }-y: yarım kafiye, +a: redif

_____eşi → eşi

Paylaş

ridkes